LEAD-IN: Το βατερλώ του κομματικού συστήματος

Τι ήταν το Βατερλώ;

Λέει η πρώτη εγκυκλοπέδια που ανοίγει κανείς είτε σε βιβλιοθήκη, είτε στο διαδίκτυο: Η Μάχη του Βατερλώ διεξήχθη την Κυριακή 18 Ιουνίου 1815 κοντά στο Βατερλώ της Φλάνδρας, στο σημερινό Βέλγιο. Ο γαλλικός στρατός υπό τον αυτοκράτορα Ναπολέοντα Α΄ ηττήθηκε από τον στρατό του Έβδομου Συνασπισμού. Ήταν το αποκορύφωμα της Εκστρατείας του Βατερλώ και η τελευταία μάχη του Ναπολέοντα. Η ήττα του είχε ως αποτέλεσμα το τέλος της εξουσίας του και την εξορία του στη νήσο της Αγίας Ελένης.

Διαβάστε επίσης: LEAD-IN: ΝΑ ΣΥΝΩΜΟΣΙΟΛΟΓΕΙ ΚΑΝΕΙΣ Ή ΝΑ ΜΗΝ

LEAD-IN: Ο ΝΤΙΕΓΚΟ… ΜΑΣ ΜΑΘΑΙΝΕΙ

ΕΧΕΙΣ ΔΙΚΗ ΣΟΥ ΑΠΟΨΗ! (ΑΡΘΡΟΓΡΑΦΙΑ)

Έκτοτε, είθισται να λέμε στην καθομιλουμένη, αλλά και κατά καιρούς στη δημοσιογραφία για «Βατερλώ» αυτοκρατοριών, ποδοσφαιρικών δυναστειών, πολυπρωταθλητών, πολιτικών κατεστημένων, κραταιών δυνάμεων, καθεστώτων και καταστάσεων. Αυτό είναι που ζει αυτή την περίοδο η Κύπρος και οι πολίτες της. Το Βατερλώ του κομματικού συστήματος.

Τι μας λες ρε φίλε, θα διερωτηθεί εύλογα κανείς. Κόμματα υπήρχαν, υπάρχουν και θα υπάρχουν ενόσο υπάρχει κοινοβουλευτικό και αντιπροσωπευτικό σύστημα. Ναι, ουδέν αναληθέστερον. Τα κόμματα όμως έχουν βάσεις, έχουν ψηφοφόρους, έχουν πελάτες, έχουν κοινό. Έχουν ανθρώπους που αναδεικνύουν τους εκπροσώπους, τους διευθυντές και τους ηγέτες τους. Εκεί είναι το πρόβλημα και εκεί η ουσία. Γι αυτό ακριβώς το σύστημα μιλούμε.

Στην Κύπρο οι πρώτες φωνές αμφισβήτησης του κομματικού συστήματος άρχισαν να ακούγονται επί διακυβέρνησης Σπύρου Κυπριανού, όταν το 1987 ιδρύθηκε ο ΕΦΑΕΦΠ. Ήταν ο τότε χώρος που στέγαζε αυτόνομες ενωτικές φοιτητικές παρατάξεις οι οποίες εναντιώνονταν στη μορφή λύσης ΔΔΟ και άρχισαν να «πολεμούν» και να «αντιπαλεύονται» τον ΔΗΣΥ του Γλαύκου Κληρίδη, το ΑΚΕΛ του Εζεκία Παπαϊωάννου, το ΔΗΚΟ του τότε προέδρου και του ευρύτερου μακαριακού κόσμου, την ΕΔΕΚ του Βάσσου Λυσσαρίδη κ.ο.κ. Τότε ήταν που ακούστηκε για πρώτη φορά η λέξη «αυτονομία», το «σύστημα», ο «φιλελευθερισμός» κτλ. Μόνο που οι θέσεις τους ουδέποτε ήταν φιλελεύθερες και ουδέποτε ήταν ευρωπαϊκές και δυτικές, όπως ακριβώς ήθελαν να πείσουν. Ουδέποτε εξέφραζαν τα ιδανικά της ελευθερίας που πρέσβευε ο δυτικός κόσμος που εναντιωνόταν σε απολυταρχικά καθεστώτα και για αυτά ήταν που έχασαν τη ζωή τους οι αγνοί αγωνιστές της ΕΟΚΑ. Ήταν άλλωστε οι πρώτοι και οι ίδιοι που πήγαν να καπηλευτούν την υπόθεση με το Θεόφιλο Γεωργιάδη, τα Ίμια, τη Δερύνεια του 1996 και τα μπλουζάκια των μοτοσυκλετιστών με τα συνθήματα «απελευθέρωση η μόνη λύση» και τις ενωτικές με την Ελλάδα σημαίες και άλλα συναφή. Λες και όποιος δεν ήταν συστημικός ή δεν ήταν ομοσπονδιακός, έπρεπε να ενστερνίζεται τον λαϊκισμό (και πολλές φορές και τον φασισμό) τους. Σε παρόμοιες καπηλίες στο βωμό της άντλησης ψήφων προέβαινε και ο κομματικός μηχανισμός της αριστεράς, την εποχή του δράματος των αγνοουμένων, των μανάδων τους και των πρώτων χρόνων μετά την τουρκική εισβολή, για να λέγονται όλα σωστά.

Αυτά για την ιστορία. Τελικά ο χώρος αυτός αποτέλεσε οικτρή μειοψηφία και ούτε με τους Νέους Ορίζοντες, ούτε με άλλες προσπάθειες κατάφερε να περάσει το μήνυμά του προς την μεγάλη κοινωνία. Στη συνέχεια, το κομματικό σύστημα κατάφερε να εδραιωθεί και να αποτελέσει κατεστημένο για πολλά χρόνια. Τρανταχτή απόδειξη το ότι ο Γιώργος Βασιλείου αποτέλεσε τον μόνο «ανεξάρτητο» (με την στήριξη κομμάτων) που κατάφερε να εκλεγεί στο ανώτατο αξίωμα της χώρας. Γλαύκος Κληρίδης, Τάσσος Παπαδόπουλλος, Δημήτρης Χριστόφιας και Νίκος Αναστασιάδης ήταν όλοι τους προέδροι και ηγέτες των κομμάτων τους.

Φωνές κατά του κομματικού συστήματος ακούστηκαν και λίγο πριν, αλλά και λίγο μετά την ένταξη της Κύπρου στην Ε.Ε. Άλλες με πρόσχημα το Σχέδιο Ανάν, άλλες για άλλους λόγους. Μάλιστα, ήταν φωνές με κύρος και με επιστημονική και ακαδημαϊκή μόρφωση και κατάρτιση. Ο ίδιος ο Πρόδρομος Προδρόμου μπορεί να τα επιβεβαιώσει. Φωνές που σε χρόνο ρεκόρ μπήκαν στον «σιγαστήρα» αφού βρήκαν έδαφος και κυρίως… εισόδημα στα μεγάλα κόμματα. Η αίγλη της εξουσίας, η αίσθηση ότι «πλέον κύριε είσαι ένας από εμάς, είσαι στον κύκλο μας, να σου γνωρίσουμε το δίκτυο μας και τους ανθρώπους μας», έφερε και την αλλαγή ιδεών και πολλές φορές και θέσεων.

Κανείς όμως δεν είπε ότι το κλειστό σύστημα ή οι άνθρωποι του κομματικού σωλήνα ή οι άνθρωποι των κομμάτων, οι πλείστοι τους δεν κρίθηκαν και δεν αναδείχθηκαν μέσα από εκλογικές διαδικασίες πέραν της εσσωκομματικής πυραμίδας και των διορισμών θέσεων εντός των κομματικών επιτροπών ή μέσω από διαδικασίες που να αντιπροσωπεύουν την ίδια την κοινωνία. Υπήρξαν επίσης και τα φαινόμενα σήψης, καλπονοθειών, παρασκηνίων, ελεγχόμενων λόμπι, στημένων και προειλημμένων γεγονότων και αποφάσεων. Όλα αυτά είναι επίσης μέρος της ιστορίας του κομματικού συστήματος. Ήρθε όμως η ώρα του Μαρί το 2011. Η ώρα του κουρέματος καταθέσεων το 2013. Η ώρα των σκανδάλων, των κλεψιών, των βρωμιών κ.ο.κ στη συνέχεια. Ήρθε και για αυτά η ώρα τους.

Αυτή ήταν και η περίοδος που η κοινωνία άρχισε πραγματικά να ξυπνά. Όχι ότι προηγουμένως ήταν όλη στον ύπνο της ή στην νιρβάνα της, αλλά άρχισε να αντιλαμβάνεται σοβαρά κάποια πράγματα και η ίδια να μην τα αποδέχεται. Ναι, ήταν δύσκολο για κάποιον ο οποίος είχε λίγο περισσότερο μυαλό από τους άλλους και ήταν μέρος του συστήματος να απαλλαγεί ή να αποκοπεί από αυτό. Αν είχε όμως τα κότσια, το έπραττε. Αν όχι, γνώριζε ότι θα επικροτούσε όσα τον έκαναν δυστυχισμένο.

Αυτά είναι που φαντάζομαι, τόσο εγώ, όσο και αρκετοί άλλοι, που εξακολουθούν να κρατούν δυστυχισμένους και τους ίδιους τους βουλευτές μας. Δεν είδαμε κανένα να είναι ευτυχής σήμερα στην συνεδρία για τον προϋπολογισμό. Είδαμε ανθρώπους με δάκρυα στα μάτια, αλλά και ανθρώπους να γελούν. Τα δύο δηλαδή ακραία συμπτώματα της κατάθλιψης και της παράνοιας. Γνωρίζουν ότι το σύστημα έχει φτάσει σε ένα τέλμα και αντιλαμβάνονται και οι ίδιοι ότι οι λύσεις πρέπει να αρχίσουν να δίνονται εκ των έξω. Αυτό άλλωστε πράττουν μέχρι και σήμερα με την ομπρέλλα του «αριστίνδην», του «εκλεκτού», του «διαφορετικού από εμάς».

Μόνο που η κοινωνία πλέον ούτε αυτό δεν το μασά, ιδιαίτερα μετά τα όλα όσα είδε σήμερα. Δεν δέχεται ούτε «ανεξάρτητους», ούτε «προεπιλεγμένους ανεξάρτητους», ούτε τίποτα. Και σαφώς και δεν εννοούμε την κοινωνία που εξακολουθεί να έχει συμφέρον μέσω συναλλαγών με το σύστημα. Εννοούμε την υπόλοιπη κοινωνία που δεν αποτελεί όπως προαναφέραμε τη βάση. Αυτήν που ακόμα φοιτά σε σχολεία, στα στρατόπεδα, σε πανεπιστήμια και αυτήν που πλέον μπούχτησε με αυτά ή για πρώτη φορά έρχεται σε επαφή με αυτά ή δεν έχει ακόμα έρθει σε επαφή με αυτά. Αυτή είναι η κοινωνία που έχουμε εμείς στο μυαλό μας ως συμμέτοχο στην πολιτική διεργασία και αυτήν είναι που πρέπει να σκέφτεται ο κάθε εκλελεγμένος άρχοντας.

Τα tricks πολιτικής επικοινωνίας ή τα tricks για ψήφους από την κοινωνία που βρίσκεται εκτός συστήματος, πλέον δεν περνούν. Το Βατερλώ είναι γεγονός…

Τάσος Θεοδώρου

Efimerida-Cy