Αναρτήθηκαν το απόγευμα της Δευτέρας, μαζί με το απόσπασμα πρακτικών της συνεδρίας της Ολομέλειας της Βουλής, στις 2 Απριλίου, τα ονόματα των 22 Πολιτικά Εκτεθειμένων Προσώπων (ΠΕΠ) που περιλαμβάνονται στη λίστα των Μη Εξυπηρετούμενων Χορηγήσεων (ΜΕΧ) από πρώην συνεργατικά πιστωτικά ιδρύματα σε ΠΕΠ.
Τα πρόσωπα αυτά αναφέρονται στην ειδική έκθεση του Γενικού Ελεγκτή, ημερομηνίας 18 Μαρτίου 2021. Τα πρακτικά, η λίστα και η έκθεση της Ελεγκτικής Υπηρεσίας αναρτήθηκαν
Στη δημοσιότητα έδωσε σήμερα η Ελεγκτική Υπηρεσία τις εκθέσεις της για τις δαπάνες των κομμάτων κατά την προεκλογική εκστρατεία για τις Προεδρικές του 2018. Στις εκθέσεις κατά κόμμα, κατά αλφαβητική σειρά, καταγράφονται αναλυτικά οι δαπάνες και η κατάσταση εσόδων, τα ευρήματα και συμπεράσματα.
Σε γενική αναφορά στις εκθέσεις η ΕΥ αναφέρει πως τα κοινοβουλευτικά κόμματα δύναται να λάβουν έκτακτη κρατική επιχορήγηση, την οποία πρέπει να παραχωρήσουν στους υποψήφιους που υποστηρίζουν και ότι τυχόν αδιάθετη έκτακτη κρατική επιχορήγηση πρέπει να επιστρέφεται πίσω στο Κράτος. Αναφέρεται επίσης πως τα πολιτικά κόμματα δεν νομιμοποιούνται να λαμβάνουν εισφορές από οποιονδήποτε, εκτός από την έκτακτη κρατική χρηματοδότηση, και να διενεργούν δαπάνες για σκοπούς Προεδρικών εκλογών.
Η ΕΥ επισημαίνει πως σκοπός του ελέγχου είναι ο έλεγχος της νομιμότητας των εσόδων και δαπανών που περιλαμβάνονται στις αναλυτικές καταστάσεις εσόδων και δαπανών που αφορούν στις προεκλογικές εκστρατείες των πολιτικών κομμάτων για τις προεδρικές εκλογές του 2018.
«Από τον έλεγχο που διενεργήσαμε, διαπιστώσαμε ότι τρία πολιτικά κόμματα είχαν έσοδα για τις Προεδρικές εκλογές, τα οποία, σύμφωνα με τις γνωματεύσεις της Νομικής Υπηρεσίας της Δημοκρατίας, ήταν εκτός του πλαισίου της ισχύουσας νομοθεσίας, ενώ τα πλείστα πολιτικά κόμματα διενήργησαν δαπάνες εκτός του πλαισίου της ισχύουσας νομοθεσίας», αναφέρει η ΕΥ, παραθέτοντας τον ακόλουθο πίνακα:
Συμπεράσματα – Εισηγήσεις
Η ΕΥ αναφέρει στα συμπεράσματά της πως στη βάση των υφιστάμενων προνοιών της νομοθεσίας και των σχετικών γνωματεύσεων, φαίνεται να δημιουργείται το παράδοξο, από τη μία τα πολιτικά κόμματα να μην έχουν νομικό υπόβαθρο για να αξιοποιήσουν την κρατική χορηγία που λαμβάνουν για σκοπούς Προεδρικών εκλογών, πέραν από το να την προσφέρουν στους υποψήφιους που υποστηρίζουν και από την άλλη να παρέχεται η δυνατότητα τα έξοδα της προεκλογικής εκστρατείας των υποψήφιων να υπερβαίνουν το όριο του ενός εκατομμυρίου (περί Εκλογής (Πρόεδρος και Αντιπρόεδρος της Δημοκρατίας) Νόμος), αφού, όταν διενεργούνται από τα πολιτικά κόμματα ή τρίτα πρόσωπα καθίστανται παράνομα και ως εκ τούτου δεν προσμετρούν στο όριο δαπανών του υποψήφιου.
Η ΕΥ εισηγείται ο Γενικός Διευθυντής της Βουλής , ως ελέγχων λειτουργός, σε συνεννόηση με τον Έφορο και τον Γενικό Εισαγγελέα της Δημοκρατίας να μεριμνήσει για την εφαρμογή της νομοθεσίας όσον αφορά στην έκτακτη κρατική χρηματοδότηση.
Επίσης ο Έφορος να προωθήσει, το συντομότερο δυνατόν, στη Βουλή των Αντιπροσώπων νομοσχέδιο που θα αποσκοπεί σε αναθεώρηση και εκσυγχρονισμό των σχετικών νομοθεσιών ώστε αυτές να καταστούν σαφείς και να διασφαλίζουν την ορθολογιστική χρήση της έκτακτης κρατικής χρηματοδότησης.
Επίσης εισηγείται, μέσω της αλλαγής της νομοθεσίας να θεσμοθετηθεί ότι οι αναλυτικές καταστάσεις εσόδων και δαπανών, καθώς και οι απαντήσεις/θέσεις των πολιτικών κομμάτων επί θεμάτων που υποβάλλονται στην Υπηρεσία μας, να συνοδεύονται με τα κατάλληλα αποδεικτικά στοιχεία. Εξάλλου η ΕΥ εισηγείται ο Έφορος να εκδίδει οδηγίες για καθοδήγηση των πολιτικών κομμάτων σχετικά με την εφαρμογή της εκάστοτε ισχύουσας νομοθεσίας.
Αναλυτικά τα ευρήματα για κάθε κόμμα, κατά αλφαβητική σειρά:
Αλληλεγγύη
Η Αλληλεγγύη, στις προεδρικές εκλογές του 2018, υποστήριξε την υποψηφιότητα του Νικόλα Παπαδόπουλου. Σύμφωνα με την αναλυτική κατάσταση εσόδων και δαπανών του κινήματος, τα έσοδα ανέρχονται σε €63.183, ποσό το οποίο αποτελεί μόνο μέρος της κρατικής χορηγίας που έλαβε το κίνημα για τις προεδρικές εκλογές συνολικού ύψους €138.849.
Η αναλυτική κατάσταση εσόδων και δαπανών του κινήματος παρουσιάζει δαπάνες που συμποσούται στο συνολικού ύψους €64.183 (στην αναλυτική κατάσταση παρουσιάζεται συνολικό ποσό €63.183). Από την αναλυτική κατάσταση εσόδων και δαπανών του κινήματος, δεν φαίνεται το κίνημα να κατέβαλε οποιοδήποτε ποσό, από την κρατική χορηγία που έλαβε, προς τον υποψήφιο που υποστήριξε, για σκοπούς των προεδρικών εκλογών, ούτε να επέστρεψε τυχόν αδαπάνητη κρατική χορηγία στο Δημόσιο Ταμείο.
Η ΕΥ αναφέρει ότι αντιπρόσωπος του κ. Παπαδόπουλου με επιστολή αναφέρει ότι ο υποψήφιος δεν έλαβε από τα πολιτικά κόμματα που τον στήριξαν οποιοδήποτε ποσό.
Η ΕΥ αναφέρει «δεν έχει περιέλθει στην αντίληψή μας κάτι που να υποστηρίζει ότι τα έσοδα που περιλήφθηκαν στην αναλυτική κατάσταση εσόδων και δαπανών του κινήματος για την προεκλογική εκστρατεία για τις προεδρικές εκλογές δεν συνάδουν με τις πρόνοιες της σχετικής νομοθεσίας, εκτός από το γεγονός ότι δεν περιλαμβάνεται ολόκληρο το ποσό της κρατικής χορηγίας ύψους €138.849 που έλαβε το κίνημα για σκοπούς προεδρικών εκλογών αλλά μέρος της (€63.183″.
Σύμφωνα με την ΕΥ , οι δαπάνες συνολικού ύψους €64.183, που διενεργήθηκαν από το κίνημα για σκοπούς προεδρικών εκλογών, διενεργήθηκαν κατά παράβαση της ισχύουσας νομοθεσίας και η έκτακτη κρατική χρηματοδότηση, η οποία λήφθηκε από το κίνημα για σκοπούς προεδρικών εκλογών, δεν φαίνεται να δόθηκε στον κ. Παπαδόπουλο.
Σύμφωνα με τη γνωμάτευση της Νομικής Υπηρεσίας, προστίθεται, η χρηματοδότηση θα πρέπει να επιστραφεί στο Κράτος, αφού μέρος της δεν χρησιμοποιήθηκε και το υπόλοιπο δεν χρησιμοποιήθηκε νόμιμα για τον σκοπό για τον οποίο λήφθηκε, πράγμα που δεν φαίνεται να έγινε μέχρι την ημερομηνία της παρούσας Έκθεσης.
Η Πρόεδρος του κινήματος, σε επιστολή, ημερ. 30.11.2020, προς την Υπηρεσία μας, αναφέρει «Σύμφωνα με πληροφόρηση που έχουμε, από το 2018 τα μη διατεθέντα ποσά ενσωματώνονται στην κρατική χορηγία που δόθηκε στα κόμματα κατά την υπό επισκόπηση χρονική περίοδο».
ΑΚΕΛ
Το ΑΚΕΛ, στις προεδρικές εκλογές του 2018, υποστήριξε την υποψηφιότητα του κ. Σταύρου Μαλά.
Το κόμμα δεν υπέβαλε αναλυτική κατάσταση εσόδων και δαπανών, και ως επακόλουθο, δεν αναρτήθηκε σχετική κατάσταση στην ιστοσελίδα του κόμματος. Σύμφωνα με την ΕΥ σε απαντητική επιστολή του ΑΚΕΛ προς τον Έφορο εκλογών «… το ΑΚΕΛ δεν έχει προβεί σε δαπάνες για την προεκλογική εκστρατεία για τις Προεδρικές Εκλογές του 2018, ακολουθώντας τη νομοθεσία αλλά και τη γνωμάτευση της Νομικής Υπηρεσίας, ημερ. 11 Δεκεμβρίου 2017 προς τον Γενικό Ελεγκτή με θέμα: Προεκλογικές δαπάνες και συναφή έσοδα για σκοπούς Προεδρικών Εκλογών. Το ΑΚΕΛ, κατέθεσε προς το Εκλογικό Επιτελείο του υποψήφιου κ. Σταύρου Μαλά, το ποσό των €473.800 (τετρακόσιες εβδομήντα τρεις χιλιάδες οκτακόσια Ευρώ). Το ποσό αυτό παρουσιάζεται στους λογαριασμούς των προεκλογικών εσόδων και δαπανών που υπέβαλε στον Έφορο Εκλογών το Εκλογικό Επιτελείο Σταύρου Μαλά».
Σύμφωνα με την ΕΥ, το κόμμα έλαβε έκτακτη κρατική χρηματοδότηση για σκοπούς προεδρικών εκλογών ύψους €680.202 και σύμφωνα με τις οικονομικές καταστάσεις του Κόμματος για τα έτη 2017 και 2018, οι οποίες έχουν ελεγχθεί από ιδιώτη ελεγκτή, τα «έξοδα εκλογών» ανέρχονται σε €254.859 και €340.800, αντίστοιχα.
Ο Γενικός Γραμματέας του κόμματος, με επιστολή, ημερ. 19.11.2020 προς την Υπηρεσία μας, απέστειλε λεπτομερή ανάλυση, χωρίς υποστηρικτικά στοιχεία, η οποία ωστόσο δεν έχει ελεγχθεί από την Υπηρεσία μας, με την οποία επεξηγεί ότι «τα ποσά που αναγράφονται στις οικονομικές καταστάσεις του ΑΚΕΛ για τα έξοδα εκλογών 2017 και 2018 αφορούν όχι μόνο έξοδα Προεδρικών αλλά και έξοδα άλλων εκλογών όπως Βουλευτικών, Δημοτικών και Ευρωεκλογών», καθώς και έξοδα «ερευνών – δημοσκοπήσεων» που δεν αφορούν μόνο την προεκλογική περίοδο αλλά είναι συστηματικές και συνεχείς και εκ παραδρομής συμπεριλήφθηκαν στην κατηγορία «έξοδα εκλογών».
Η ΕΥ αναφέρει πως το κόμμα δεν υπέβαλε αναλυτική κατάσταση εσόδων και δαπανών για τις προεδρικές εκλογές του 2018, κατά παράβαση της ισχύουσας νομοθεσίας, παρά το γεγονός ότι είχε έσοδα (κρατική χορηγία) και διενήργησε δαπάνες (καταβολή μέρους της κρατικής χορηγίας προς τον υποψήφιο).
Ο Γενικός Γραμματέας του κόμματος, σε επιστολή, ημερ. 19.11.2020, προς την Υπηρεσία μας, αναφέρει «Το ΑΚΕΛ απέστειλε σχετική επιστολή, ημερομηνίας 17 Ιουλίου 2019 ενημερώνοντας τον Έφορο Τήρησης Μητρώου Πολιτικών Κομμάτων για το σχετικό θέμα. Μετά από αυτό, δεν έχουμε λάβει οποιαδήποτε απάντηση για την ανάγκη υποβολής αναλυτικής κατάστασης εσόδων και δαπανών. Θεωρούμε ότι η επιστολή που έχει σταλεί (ημερομηνίας 17 Ιουλίου) έδινε και τις σχετικές επεξηγήσεις. Το ΑΚΕΛ συνεπές με τη γνωμάτευση, δεν πρόβηκε σε πρόσθετες δαπάνες ούτε είχε πρόσθετα έσοδα. Συνεπώς, η μη υποβολή δεν περιείχε την οποιαδήποτε σκοπιμότητα».
Σε ό,τι αφορά τις δαπάνες αναφέρεται πως το κόμμα, μέχρι την ημερομηνία της παρούσας Έκθεσης, δεν φαίνεται να έχει επιστρέψει στο Κράτος οποιοδήποτε ποσό αδαπάνητης κρατικής χορηγίας, όπως θα έπρεπε να πράξει σύμφωνα με τις γνωματεύσεις της Νομικής Υπηρεσίας (παράγραφος 3.4(δ) πιο πάνω), αφού το κόμμα έδωσε μόνο μέρος της χορηγίας αυτής στον κ. Μαλά. Επίσης στις οικονομικές καταστάσεις του κόμματος για τα έτη 2017 και 2018 περιλαμβάνονται «έξοδα εκλογών» ύψους €254.859 και €340.800, αντίστοιχα, τα οποία, σύμφωνα με τον ΓΓ του κόμματος, αφορούν όχι μόνο στο έμβασμα στο επιτελείο του κ. Μαλά ύψους €473.800, αλλά και έξοδα άλλων εκλογών.
ΔΗΚΟ
Το ΔΗΚΟ, στις προεδρικές εκλογές του 2018, υποστήριξε την υποψηφιότητα του κ. Νικόλα Παπαδόπουλου.
Η αναλυτική κατάσταση εσόδων και δαπανών του κόμματος, περιλαμβάνει έσοδα συνολικού ύψους €934.665 (από κρατική χορηγία €383.955, εισφορές €508.710 και είσπραξη ποσού €42.000 από τον κ. Νικόλα Παπαδόπουλο – έναντι εξόδων ΔΗΚΟ για λογαριασμό του υποψήφιου).
Όσον αφορά στο ποσό ύψους €42.000, ο Εκλογικός Αντιπρόσωπος του υποψήφιου, με επιστολή του, ημερ. 7.7.2020, προς την Υπηρεσία , αναφέρει «…με δεδομένο το γεγονός ότι το εν λόγω κόμμα είχε ήδη πραγματοποιήσει δαπάνες ύψους €113.321,34 συν ΦΠΑ «για λογαριασμό του υποψήφιου», οποίος ήταν και είναι Πρόεδρος του εν λόγω κόμματος, είναι προφανές ότι ο κ. Παπαδόπουλος εισέφερε στο Δημοκρατικό Κόμμα (ΔΗΚΟ) το ποσό που περίσσεψε στον τραπεζικό λογαριασμό, που είχε ανοιχθεί αποκλειστικά και μόνο για τις Προεδρικές Εκλογές, έναντι και των δαπανών που είχαν γίνει από το Δημοκρατικό Κόμμα (ΔΗΚΟ), για λογαριασμό της προεκλογικής εκστρατείας του κ. Παπαδόπουλου».
Οι δαπάνες σύμφωνα με την αναλυτική κατάσταση εσόδων και δαπανών του κόμματος, ανέρχονται σε €257.979.
Η ΕΥ αναφέρει πως από επισκόπηση της αναλυτικής κατάστασης εσόδων και δαπανών του κόμματος, εντόπισε δαπάνες συνολικού ύψους €134.295, οι οποίες διενεργήθηκαν από το κόμμα εκ μέρους του υποψήφιου, για προώθηση της υποψηφιότητάς του, και άλλες δαπάνες για τις προεδρικές εκλογές συνολικού ύψους €123.684.
Από την αναλυτική κατάσταση εσόδων και δαπανών του κόμματος, δεν φαίνεται το κόμμα να κατέβαλε από την κρατική χορηγία που έλαβε οποιοδήποτε ποσό προς τον υποψήφιο που υποστήριξε, για σκοπούς των προεδρικών εκλογών, ούτε να επέστρεψε τυχόν αδαπάνητη κρατική χορηγία στο Δημόσιο Ταμείο.
Αναφέρεται ότι όσον αφορά στο ποσό ύψους €42.000, που το κόμμα έλαβε από τον κ. Νικόλα Παπαδόπουλο έναντι εξόδων ΔΗΚΟ για λογαριασμό του υποψήφιου, αν αφορά σε αποπληρωμή μέρους των δαπανών συνολικού ύψους €113.321 συν ΦΠΑ που διενήργησε το ΔΗΚΟ, το ποσό αυτό λήφθηκε κατά παράβαση της ισχύουσας νομοθεσίας, αφού αφορά σε εισπράξεις για εκλογικές δαπάνες, που διενεργήθηκαν παράνομα γιατί διενεργήθηκαν από τρίτο πρόσωπο.
«Αν αφορά σε αδιάθετο υπόλοιπο του τραπεζικού λογαριασμού που χρησιμοποιήθηκε από τον υποψήφιο για την προεκλογική του εκστρατεία, το οποίο δόθηκε στο ΔΗΚΟ με το κλείσιμο του λογαριασμού, το έσοδο λήφθηκε στα πλαίσια της ισχύουσας νομοθεσίας. Αν αφορά σε εισφορά του υποψήφιου προς το ΔΗΚΟ, το έσοδο λήφθηκε εκτός πλαισίων της ισχύουσας νομοθεσίας», αναφέρει η ΕΥ.
Σύμφωνα με την αναλυτική κατάσταση εσόδων και δαπανών του κόμματος, οι συνολικές δαπάνες για τις προεδρικές εκλογές ανέρχονται σε €257.979, ενώ σύμφωνα με τις οικονομικές καταστάσεις του κόμματος για τα έτη 2017 και 2018, τα «έξοδα εκλογών» ανέρχονται σε €169.764 και €136.114, αντίστοιχα.
Η έκτακτη κρατική χρηματοδότηση, η οποία λήφθηκε από το ΔΗΚΟ για σκοπούς προεδρικών εκλογών, δεν φαίνεται να δόθηκε στον κ. Παπαδόπουλο. Σύμφωνα με τη γνωμάτευση της Νομικής Υπηρεσίας της Δημοκρατίας (παράγραφος 3.4(δ) πιο πάνω), η χρηματοδότηση θα πρέπει να επιστραφεί στο Κράτος, αφού μέρος της δεν χρησιμοποιήθηκε και το υπόλοιπο δεν χρησιμοποιήθηκε νόμιμα για τον σκοπό για τον οποίο λήφθηκε, πράγμα που δεν φαίνεται να έγινε μέχρι την ημερομηνία της παρούσας Έκθεσης.
ΔΗΣΥ
Ο ΔΗΣΥ, στις προεδρικές εκλογές του 2018, υποστήριξε την υποψηφιότητα του κ. Νίκου Αναστασιάδη.Η αναλυτική κατάσταση εσόδων και δαπανών του κόμματος, περιλαμβάνει έσοδα συνολικού ύψους €966.222 (από κρατική χρηματοδότηση €813.222 και είσπραξη €153.000 από το εκλογικό επιτελείο κ. Νίκου Αναστασιάδη, το οποίο σύμφωνα με την ίδια κατάσταση αφορά σε πληρωμή μέρους δαπανών για τις προεδρικές εκλογές). Σύμφωνα με την αναλυτική κατάσταση εσόδων και δαπανών του κόμματος, διενεργήθηκαν δαπάνες συνολικού ύψους €365.152 από το Κόμμα για σκοπούς προεδρικών εκλογών.
Στις οικονομικές καταστάσεις του κόμματος για το έτος 2017, οι οποίες έχουν ελεγχθεί από ιδιώτη Ελεγκτή, στη σημείωση 6 «Προεκλογικές εκστρατείες» αναφέρεται ότι το ποσό δαπανών που αφορά στις προεδρικές εκλογές ανέρχεται σε €204.345. Στις οικονομικές καταστάσεις του κόμματος για το έτος 2018, οι οποίες έχουν ελεγχθεί από ιδιώτη ελεγκτή, στη σημείωση 10 «Προεκλογικές εκστρατείες» αναφέρεται ότι για τις προεδρικές εκλογές το 2018 δαπανήθηκαν €135.378 και το 2017 €0. Τα ποσά που αναφέρονται στις οικονομικές καταστάσεις για τα έτη 2017 και 2018 δεν συμφωνούν με τα ποσά της αναλυτικής κατάστασης εσόδων και δαπανών του κόμματος για τις προεδρικές εκλογές του 2018 συνολικού ύψους €365.152.
Σύμφωνα με την ΕΥ, από την αναλυτική κατάσταση εσόδων και δαπανών του κόμματος, δεν φαίνεται το κόμμα να κατέβαλε, από την κρατική χορηγία που έλαβε, οποιοδήποτε ποσό προς τον υποψήφιο που υποστήριξε, για σκοπούς των προεδρικών εκλογών, ούτε να επέστρεψε τυχόν αδαπάνητη κρατική χορηγία στο Δημόσιο Ταμείο.Το κόμμα, σε απάντηση της επιστολής μας, ημερ. 26.5.2020, που αναφέρεται πιο πάνω (παράγραφος 4(β)), με επιστολή, ημερ. 8.7.2020, μας ανέφερε «Ο Δημοκρατικός Συναγερμός έχει ήδη υποβάλει τις οικονομικές του καταστάσεις για τις Προεδρικές Εκλογές 2018, στον Έφορο Πολιτικών Κομμάτων, όπως προβλέπεται από τις πρόνοιες της σχετικής νομοθεσίας και θεωρούμε ότι παρουσιάζουν πλήρη και σαφή εικόνα των γεγονότων με τα αναγκαία αποδεικτικά στοιχεία».
Κατά τον έλεγχο των δαπανών της παραγράφου 5 της έκθεσης εκλογικών εξόδων του κ. Νίκου Αναστασιάδη, εντοπίσαμε πληρωμές του ΔΗΣΥ προς διαφημιστική εταιρεία ύψους €6.463, οι οποίες φαίνεται να μην έχουν περιληφθεί στην αναλυτική κατάσταση εσόδων και δαπανών του κόμματος.
«Στη βάση των πιο πάνω και σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία και τις σχετικές γνωματεύσεις της Νομικής Υπηρεσίας, δεν έχει περιέλθει στην αντίληψή μας κάτι που να υποστηρίζει ότι τα έσοδα που περιλήφθηκαν στην αναλυτική κατάσταση εσόδων και δαπανών του Κόμματος για την προεκλογική εκστρατεία για τις προεδρικές εκλογές δεν συνάδουν με τις πρόνοιες της σχετικής νομοθεσίας, εκτός από συνολικό ποσό ύψους €153.000 που εισέπραξε το Κόμμα από το εκλογικό επιτελείο του κ. Νίκου Αναστασιάδη (παράγραφος 8.1.2 πιο πάνω), για σκοπούς προεδρικών εκλογών, κατά παράβαση της ισχύουσας νομοθεσίας », αναφέρει η Υπηρεσία.
Για τις δαπάνες αναφέρει πως σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία και τις σχετικές γνωματεύσεις της Νομικής Υπηρεσίας, δαπάνες συνολικού ύψους €365.152 που διενεργήθηκαν από το κόμμα για σκοπούς προεδρικών εκλογών (παράγραφος 8.1.3(α) πιο πάνω) διενεργήθηκαν κατά παράβαση της ισχύουσας νομοθεσίας (παράγραφος 3.4(γ) πιο πάνω). Επισημαίνεται επίσης, μεταξύ άλλων, ότι ηέκτακτη κρατική χρηματοδότηση, η οποία λήφθηκε από το ΔΗΣΥ για σκοπούς προεδρικών εκλογών, δεν φαίνεται να δόθηκε στον κ. Αναστασιάδη.
Σύμφωνα με τη γνωμάτευση της Νομικής Υπηρεσίας της Δημοκρατίας (παράγραφος 3.4(δ) πιο πάνω), η χρηματοδότηση θα πρέπει να επιστραφεί στο Κράτος, αφού μέρος της δεν χρησιμοποιήθηκε και το υπόλοιπο δεν χρησιμοποιήθηκε νόμιμα, για τον σκοπό για τον οποίο λήφθηκε, πράγμα που δεν φαίνεται να έγινε μέχρι την ημερομηνία της παρούσας Έκθεσης.
ΕΛΑΜ
Το ΕΛΑΜ στις προεδρικές εκλογές του 2018, υποστήριξε την υποψηφιότητα του κ. Χρίστου Χρίστου.
Το κόμμα δεν υπέβαλε αναλυτική κατάσταση εσόδων και δαπανών στον Έφορο. Ως επακόλουθο, δεν αναρτήθηκε κατάσταση στην ιστοσελίδα του κόμματος.
Ο Πρόεδρος του κόμματος, σε επιστολή, ημερ. 30.11.2020, προς την Υπηρεσία αναφέρει «Ο Λογιστής μας έχει υποβάλει την κατάσταση εσόδων και εξόδων της προεκλογικής εκστρατείας των Προεδρικών εκλογών του 2018 στις 30.3.2018 και για την οποία τα έσοδα και οι δαπάνες έχουν γίνει από το Κόμμα. Η αναλυτική κατάσταση εσόδων και δαπανών είχε δημοσιευθεί στην ιστοσελίδα του Κόμματος στις 3.4.2018».
Το κόμμα έλαβε έκτακτη κρατική χρηματοδότηση για σκοπούς προεδρικών εκλογών ύψους €98.307.
Ο Πρόεδρος του κόμματος, σε επιστολή, ημερ. 30.11.2020, προς την Υπηρεσία μας, ανέφερε «Το ποσό των €98.307,35 περιλαμβάνει όλα τα έσοδα της Αναλυτικής κατάστασης των προεδρικών εκλογών με ημερ. 30.3.2018 που έγινε από το κόμμα το οποίο ενεργούσε ως εκλογικός αντιπρόσωπος του υποψηφίου Προέδρου κ. Χρίστου Χρίστου». Σημειώνεται, ωστόσο, ότι, σύμφωνα με αντίγραφο της ένορκης κατάθεσης εκλογικού αντιπροσώπου, που υποβλήθηκε στην Υπηρεσία μας στις 4.4.2018 από τον Έφορο, αναγράφεται ως εκλογικός αντιπρόσωπος του υποψήφιου κ. Χρίστου άτομο Α και όχι το ΕΛΑΜ.
Ο ιδιώτης ελεγκτής του υποψήφιου κ. Χρίστου ενημέρωσε ότι «η Χορηγία του Κράτους για τις Προεδρικές Εκλογές του 2018 για το ποσό των €98.307,35 κατατέθηκε στον Τραπεζικό λογαριασμό του ΕΛΑΜ και όλο το ποσό πλέον των €34.288,45 πληρώθηκαν από το Κόμμα».
Στα συμπεράσματα της ΕΥ αναφέρεται ότι το κόμμα δεν υπέβαλε αναλυτική κατάσταση εσόδων και δαπανών για τις προεδρικές εκλογές του 2018, κατά παράβαση της ισχύουσας νομοθεσίας, παρά το γεγονός ότι είχε έσοδα (κρατική χορηγία) και διενήργησε δαπάνες (όπως παρουσιάζονται στις οικονομικές καταστάσεις του Κόμματος για τα έτη 2017 και 2018, στην έκθεση εκλογικών εξόδων του κ. Χρίστου και όπως αναφέρεται σε σχετική αλληλογραφία ιδιώτη ελεγκτή με την Υπηρεσία μας).
Φαίνεται, αναφέρει η ΕΥ, ότι τα έσοδα και οι δαπάνες που υποβλήθηκαν στον Γενικό Έφορο Προεδρικής Εκλογής στις 30.3.2018 από τον ιδιώτη ελεγκτή και επισυνάπτονταν στην έκθεση εκλογικών εξόδων του υποψήφιου κ. Χρίστου, η οποία ήταν υπογραμμένη από εκλογικό αντιπρόσωπο του υποψήφιου, αφορούσαν σε έσοδα και δαπάνες που διενεργήθηκαν από το ΕΛΑΜ για σκοπούς των προεδρικών εκλογών του 2018, για προώθηση της υποψηφιότητας του κ. Χρίστου και δεν αφορούσαν σε έσοδα και δαπάνες που διενεργήθηκαν από τον ίδιο τον υποψήφιο.
Στη βάση των πιο πάνω και σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία και τις σχετικές γνωματεύσεις της Νομικής Υπηρεσίας, φαίνεται ότι το κόμμα θα έπρεπε να δηλώσει, στην αναλυτική κατάσταση εσόδων και δαπανών του, που θα έπρεπε να υποβάλει στον Έφορο, έσοδα ύψους €98.307
Αναφέρεται ακόμη ότι φαίνεται ότι το Κόμμα θα έπρεπε να δηλώσει στην αναλυτική κατάσταση εσόδων και δαπανών του, που θα έπρεπε να υποβάλει στον Έφορο, δαπάνες συνολικού ύψους €132.519, οι οποίες ωστόσο διενεργήθηκαν παράνομα.
Επίσης το κόμμα δεν φαίνεται να παραχώρησε την έκτακτη κρατική χρηματοδότηση ύψους €98.307 που έλαβε στον υποψήφιο κ. Χρίστου. Η χρηματοδότηση αυτή, σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία και τις σχετικές γνωματεύσεις της Νομικής Υπηρεσίας (παράγραφος 3.4(δ)), θα πρέπει να επιστραφεί στο Κράτος στο σύνολό της, αφού δεν χρησιμοποιήθηκε νόμιμα για τον σκοπό για τον οποίο λήφθηκε, πράγμα που δεν φαίνεται να έγινε μέχρι την ημερομηνία της παρούσας Έκθεσης.
Κίνημα Οικολόγων – Συνεργασία Πολιτών
Το Κίνημα Οικολόγων Συνεργασία Πολιτών, στις προεδρικές εκλογές του 2018, υποστήριξε την υποψηφιότητα του κ. Νικόλα Παπαδόπουλου.
Η αναλυτική κατάσταση εσόδων και δαπανών του κινήματος δεν περιλαμβάνει έσοδα, παρά το γεγονός ότι το κίνημα έλαβε κρατική χρηματοδότηση, για σκοπούς προεδρικών εκλογών ύψους €127.455. Σύμφωνα με την αναλυτική κατάσταση εσόδων και δαπανών του κινήματος διενεργήθηκαν δαπάνες συνολικού ύψους €64.326.
Σύμφωνα με τις οικονομικές καταστάσεις του Κινήματος για τα έτη 2017 και 2018, οι οποίες έχουν ελεγχθεί από ιδιώτη ελεγκτή, τα «έξοδα εκλογών» ανέρχονται σε €16.593 και €41.459, αντίστοιχα, ενώ σύμφωνα με την αναλυτική κατάσταση εσόδων και δαπανών του, όπως αναφέρεται πιο πάνω, οι συνολικές δαπάνες ανέρχονται σε €64.326. Από την αναλυτική κατάσταση εσόδων και δαπανών του κινήματος, δεν φαίνεται το κίνημα να κατέβαλε από την κρατική χορηγία που έλαβε οποιοδήποτε ποσό προς τον υποψήφιο που υποστήριξε, για σκοπούς των προεδρικών εκλογών, ούτε και να επέστρεψε τυχόν αδαπάνητη κρατική χορηγία πίσω στο Δημόσιο Ταμείο.
Κίνημα Σοσιαλδημοκρατών ΕΔΕΚ
Η ΕΔΕΚ, στις προεδρικές εκλογές του 2018, υποστήριξε την υποψηφιότητα του κ. Νικόλα Παπαδόπουλου.
Σύμφωνα με την τελική αναλυτική κατάσταση εσόδων και δαπανών του κινήματος, τα έσοδα ανέρχονται σε €163.757 και αφορούν σε έκτακτη κρατική χρηματοδότηση για τις προεδρικές εκλογές. Σύμφωνα με την τελική αναλυτική κατάσταση εσόδων και δαπανών του κινήματος τα συνολικά έξοδα για τις προεδρικές εκλογές ανέρχονται σε €163.855. Αναφέρεται ότι ενώ σύμφωνα με την αναλυτική κατάσταση εσόδων και δαπανών του κινήματος, οι συνολικές δαπάνες ανέρχονται σε €163.855 (τελική), στις οικονομικές καταστάσεις του κινήματος για τα έτη 2017 και 2018, οι οποίες έχουν ελεγχθεί από ιδιώτη Ελεγκτή, τα «έξοδα εκλογών» ανέρχονται σε €87.925 και €21.221, αντίστοιχα.
Η ΕΥ επισημαίνει ότι από την αναλυτική κατάσταση εσόδων και δαπανών του κινήματος, δεν φαίνεται το κίνημα να κατέβαλε από την κρατική χορηγία που έλαβε οποιοδήποτε ποσό προς τον υποψήφιο που υποστήριξε, για σκοπούς των προεδρικών εκλογών, ούτε να επέστρεψε τυχόν αδαπάνητη κρατική χορηγία στο Δημόσιο Ταμείο.
Στα συμπεράσματα αναφέρεται μεταξύ άλλων πως οι δαπάνες συνολικού ύψους €163.855, που διενεργήθηκαν από το κίνημα για σκοπούς προεδρικών εκλογών , διενεργήθηκαν κατά παράβαση της ισχύουσας νομοθεσίας .
Επιπρόσθετα, αναφέρεται ότι σύμφωνα με τις οικονομικές καταστάσεις του κινήματος για τα έτη 2017 και 2018, τα «έξοδα εκλογών» ανέρχονται σε €87.925 και €21.221, αντίστοιχα, ενώ σύμφωνα με την αναλυτική κατάσταση εσόδων και δαπανών του κινήματος, οι συνολικές δαπάνες ανέρχονται σε €163.855 (τελική έκθεση). Τα πιο πάνω δημιουργούν ασάφεια ως προς το πραγματικό ύψος των δαπανών που διενήργησε το κίνημα για σκοπούς προεδρικών εκλογών.
Επίσης η έκτακτη κρατική χρηματοδότηση, η οποία λήφθηκε από το κίνημα για σκοπούς προεδρικών εκλογών, δεν φαίνεται να δόθηκε στον κ. Παπαδόπουλο. Σύμφωνα με τη γνωμάτευση της Νομικής Υπηρεσίας της Δημοκρατίας (παράγραφος 3.4(δ) πιο πάνω), η χρηματοδότηση θα πρέπει να επιστραφεί στο Κράτος στο σύνολό της, αφού δεν χρησιμοποιήθηκε νόμιμα για τον σκοπό για τον οποίο λήφθηκε, πράγμα που δεν φαίνεται να έγινε μέχρι την ημερομηνία της παρούσας Έκθεσης.
Οργάνωση Αγωνιστών Δικαιοσύνης ΟΑΔ
Η ΟΑΔ υποστήριξε στις εκλογές την υποψηφιότητα του κ. Μιχάλη Μηνά.
Η οργάνωση δεν υπέβαλε αναλυτική κατάσταση εσόδων και δαπανών. Ως επακόλουθο, δεν αναρτήθηκε κατάσταση στην ιστοσελίδα του Κόμματος.
Η ΕΥ αναφέρει ότι από δειγματοληπτικό έλεγχο που διενεργήσαμε στις δαπάνες που περιλαμβάνονται στην παράγραφο 5 της έκθεσης εκλογικών εξόδων του υποψήφιου κ. Μηνά εντοπίσαμε τα ακόλουθα:
Αριθμός τιμολογίων που επισυνάφθηκαν στην έκθεση εκλογικών εξόδων του υποψήφιου εκδόθηκαν στην ΟΑΔ. Για να μπορέσουμε να εξακριβώσουμε κατά πόσον οι δαπάνες αυτές καταβλήθηκαν από τον ίδιο τον υποψήφιο ή από την ΟΑΔ, ζητήσαμε με επιστολή μας, ημερ. 22.6.2020, όπως ο υποψήφιος υποβάλει στην Υπηρεσία μας αντίγραφο της κατάστασης του τραπεζικού λογαριασμού, μέσω του οποίου διενεργήθηκαν οι πληρωμές. Ο υποψήφιος δεν υπέβαλε κάτι σχετικό στην Υπηρεσία μας μέχρι την ημερομηνία της παρούσας Έκθεσης.
Ο υποψήφιος σε ηλεκτρονικό μήνυμα, ημερ. 19.11.202,0 προς την Υπηρεσία μας, αναφέρει «Τα έξοδα της προεκλογικής είχαν αναληφθεί όλα από τον υποψήφιο άσχετα αν κάποια έχουν τιμολογηθεί στην Οργάνωση Αγωνιστών Δικαιοσύνης». Στο εν λόγω ηλεκτρονικό μήνυμα επισυνάφθηκε επιστολή διαφημιστικού φορέα, στην οποία αναφέρεται ότι «το συνολικό ποσό που έχει καταβληθεί από την ΟΑΔ προς την εταιρεία … ανέρχεται στο ποσό των €4.760».
Στις οικονομικές καταστάσεις της ΟΑΔ για τα έτη 2017 και 2018, οι οποίες έχουν ελεγχθεί από ιδιώτη ελεγκτή, δεν φαίνεται να παρουσιάζονται έξοδα εκλογών. Η ΕΥ αναφέρει ότι
φαίνεται να υπάρχει ασάφεια κατά πόσον οι δαπάνες που διενεργήθηκαν για σκοπούς προώθησης της υποψηφιότητας του κ. Μηνά διενεργήθηκαν από τον ίδιο ή από την ΟΑΔ.
Στην περίπτωση που οι δαπάνες διενεργήθηκαν από την ΟΑΔ, οι δαπάνες διενεργήθηκαν κατά παράβαση της ισχύουσας νομοθεσίας (παράγραφος 3.(γ) πιο πάνω) και η οργάνωση έπρεπε να υποβάλει αναλυτική κατάσταση εσόδων και δαπανών για τις προεδρικές εκλογές του 2018, σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία.
Συμμαχία Πολιτών
Η Συμμαχία Πολιτών, στις προεδρικές εκλογές του 2018, υποστήριξε την υποψηφιότητα τουκ. Γιώργου Λιλλήκα.
Η αναλυτική κατάσταση εσόδων και δαπανών του κινήματος περιλαμβάνει έσοδα συνολικού ύψους €337.079 (από κρατική χορηγία €159.253 και εισφορές €177.826).
Σύμφωνα με την αναλυτική κατάσταση εσόδων και δαπανών του κινήματος, οι δαπάνες ανέρχονται σε €382.549.
Από την αναλυτική κατάσταση εσόδων και δαπανών του κινήματος, δεν φαίνεται το κίνημα να κατέβαλε από την κρατική χορηγία που έλαβε οποιοδήποτε ποσό προς τον υποψήφιο που υποστήριξε, για σκοπούς των Προεδρικών εκλογών, ούτε να επέστρεψε τυχόν αδαπάνητη κρατική χορηγία στο Δημόσιο Ταμείο.
«Σημειώνουμε ότι στην έκθεση εκλογικών εξόδων του υποψήφιου κ. Γιώργου Λιλλήκα, γίνεται αναφορά στις εισπράξεις ποσού ύψους €180.760, το οποίο αφορά σε έξοδα που έγιναν για λογαριασμό του υποψήφιου από τη Συμμαχία Πολιτών. Το ποσό αυτό είναι μεγαλύτερο από την κρατική χορηγία που έλαβε το κίνημα. Επίσης, σημειώνουμε ότι στην αναλυτική κατάσταση εσόδων και δαπανών του κινήματος δεν γίνεται οποιαδήποτε αναφορά κατά πόσον το ποσό αυτό όντως δόθηκε στον υποψήφιο ή κατά πόσον δαπανήθηκε από το κίνημα για τον υποψήφιο», αναφέρει η ΕΥ.
Στα συμπεράσματα αναφέρει μεταξύ άλλων ότι η έκτακτη κρατική χρηματοδότηση, η οποία λήφθηκε από το κίνημα για σκοπούς προεδρικών εκλογών, δεν φαίνεται να δόθηκε στον κ. Λιλλήκα. Σύμφωνα με τη γνωμάτευση της Νομικής Υπηρεσίας της Δημοκρατίας (παράγραφος 3.4(δ) πιο πάνω), η χρηματοδότηση θα πρέπει να επιστραφεί στο σύνολό της στο Κράτος αφού δεν χρησιμοποιήθηκε νόμιμα για τον σκοπό για τον οποίο λήφθηκε, πράγμα που δεν φαίνεται να έγινε μέχρι την ημερομηνία της παρούσας Έκθεσης.
Προκύπτει η ανάγκη πειθαρχικής διερεύνησης τόσο για τη Γενική Λογίστρια όσο και για τον τότε Πρώτο Λογιστή, που χειρίστηκε το θέμα της εγγύησης πιστής εκτέλεσης της εταιρείας CYPRA Bioenergy Ltd, ανέφερε σήμερα ο Γενικός Ελεγκτής, Οδυσσέας Μιχαηλίδης, μιλώντας ενώπιον της Επιτροπής Ελέγχου της Βουλής κατά την εξέταση των θεμάτων που προκύπτουν από την Ειδική Έκθεση της Ελεγκτικής Υπηρεσίας για τις Κτηνιατρικές Υπηρεσίες και αφορούν την περίπτωση του σφαγείου CYPRA έπειτα από πρόταση των βουλευτών Γιώργου Περδίκη και Ειρήνης Χαραλαμπίδου.
Από την πλευρά της η Γενική Λογίστρια, Ρέα Γεωργίου, είπε πως ουδέποτε υπήρξε από πλευράς της η παραμικρή εύνοια προς οποιανδήποτε πλευρά και σημείωσε πως απαιτεί να γίνουν οι δέουσες έρευνες για όλα τα θέματα από τις αρμόδιες αρχές ούτως ώστε να λάμψει η αλήθεια.
Ο πρώην Υπουργός Εσωτερικών, Σωκράτης Χάσικος, έκανε λόγο για ιδιάζουσα σχέση της Ελεγκτικής Υπηρεσίας με τη Γενική Λογίστρια Ρέα Γεωργίου και «για αλλεπάλληλες παρεμβάσεις» της Ελεγκτικής Υπηρεσίας και του λειτουργού της Ανδρέα Χασαπόπουλου κατά τη διάρκεια διαγωνισμού των Κτηνιατρικών Υπηρεσιών για τον οποίο είχε υποβάλει προσφορά η εταιρεία CYPRA BIOENERGY LTD.
Στην αρχική τοποθέτησή του ενώπιον της Επιτροπής ο Γενικός Ελεγκτής αναφέρθηκε στις διαπιστώσεις της Ελεγκτικής Υπηρεσίας σε ετήσιες εκθέσεις της από το 2012 σε σχέση με το σφαγείο CYPRA, καθώς και στη Διοικητική έρευνα που διεξήχθη το 2017 κατόπιν υπόδειξης του Γενικού Εισαγγελέα, στη βάση οδηγιών του Υπουργού Οικονομικών, ως αρμόδιας αρχής, για το θέμα της εγγυητικής, σημειώνοντας πως προκύπτει κατά την άποψη της Νομικής Υπηρεσίας μείζον θέμα ως προς τους γενόμενους χειρισμούς, οι οποίοι οδήγησαν τελικά στην ανατροπή της συντελεσθείσας κατάσχεσης και κατάθεσης το ποσού της εγγυητικής προς όφελος του κράτους.
Ο κ. Μιχαηλίδης είπε πως η πειθαρχική διερεύνηση που κρίνει ως αναγκαία η Υπηρεσία του πρέπει να εξετάσει μεταξύ άλλων κατά πόσον η παρέμβαση του Γενικού Λογιστηρίου προς την αρμόδια Αρχή σε σχέση με τον χειρισμό του θέματος της εγγυητικής συνιστά υπέρβαση εξουσίας και κατά πόσον προκύπτει παραβίαση άρθρου περί της Λογιστικής και Δημοσιονομικής Διαχείρισης του περί του Χρηματοοικονομικού Ελέγχου της Δημοκρατίας Νόμου για τη σύγκρουση συμφερόντων.
Επίσης ανέφερε πρέπει να εξετάσει τους λόγους για τους οποίους το Διάταγμα του Δικαστηρίου, το οποίο απαγόρευε την κατάσχεση της εγγυητικής πιστής εκτέλεσης ύψους 54 χιλιάδων ευρώ, απεστάλη στη Γενική Λογίστρια, αφού η εφαρμογή του αφορούσε αρμοδιότητα των Κτηνιατρικών Υπηρεσιών και το πώς και με ποια εξουσιοδότηση διενεργήθηκε η απόσυρση της επιταγής από την τράπεζα. Είπε ακόμη πως «θεωρούμε ότι θα πρέπει να εξεταστεί κατά πόσον οι ενέργειες του Γενικού Λογιστηρίου έγιναν καλή τη πίστη με γνώμονα το δημόσια συμφέρον».
Επεσήμανε πως οι αρμόδιες αρχές για το θέμα της πειθαρχικής διερεύνησης είναι για τη Γενική Λογίστρια το Υπουργικό Συμβούλιο και για τον τότε Πρώτο Λογιστή, που χειρίστηκε την υπόθεση ο Υπουργός Οικονομικών.
Σε ό,τι αφορά το σφαγείο CYPRA είπε πως τον Απρίλιο του 2011 διαπιστώθηκε από την Ελεγκτική Υπηρεσία πως ήταν ένα από τα αδειοδοτημένα ιδιωτικά σφαγεία, που σταμάτησαν να καταβάλλουν στις Κτηνιατρικές Υπηρεσίες τα τέλη που εισέπρατταν από τους κτηνοτρόφους.
Επεσήμανε από τον Ιούνιο του 2017 το σφαγείο κατέβαλλε μηνιαίο ποσό ύψους 15 χιλιάδων ευρώ και πως με επιστολή τους τον Απρίλιο του 2019 προς τον Έφορο Ελέγχου Κρατικών Ενισχύσεων οι Κτηνιατρικές Υπηρεσίες ανέφεραν ότι ο εν ισχύι διακανονισμός δεν διασφαλίζει τα συμφέροντα του κράτους. Για αυτό τον σκοπό οι Κτηνιατρικές Υπηρεσίες είχαν ζητήσει από αυτό τον Ιούλιο του 2016 την αύξηση του καταβαλλόμενου ποσού σε τουλάχιστον 25 χιλιάδες μηνιαίως.
Ο Γενικός Ελεγκτής είπε πως εντός του 2019 ο Γενικός Εισαγγελέας καταχώρισε αγωγή εναντίον του σφαγείου για είσπραξη των οφειλόμενων ποσών και πως η Ελεγκτική Υπηρεσία εξέφρασε την άποψη ότι ο υφιστάμενος διακανονισμός αποτελεί κρατική ενίσχυση και συνεπώς θα πρέπει να εφαρμοστούν το συντομότερο δυνατόν να προβλεπόμενα από την περί ελέγχου κρατικών ενισχύσεων νομοθεσία.
Ο κ. Μιχαηλίδης είπε πως η Ελεγκτική Υπηρεσία έχει επισημάνει ότι φαίνεται να προκύπτει θέμα παράνομης κρατικής ενίσχυσης προς τα ιδιωτικά σφαγεία και έγινε εισήγηση όπως προωθηθούν αμέσως στον Γενικό Εισαγγελέα τα γεγονότα για αξιολόγηση και λήψη νομικών μέτρων κα για το σφαγείο CYPRA.
Ο πρώην Υπουργός Εσωτερικών Σωκράτης Χάσικος έκανε λόγο για ιδιάζουσα σχέση της Ελεγκτικής Υπηρεσίας με την Γενική Λογίστρια Ρέα Γεωργίου και «για αλλεπάλληλες παρεμβάσεις» της Ελεγκτικής Υπηρεσίας και του λειτουργού της Ανδρέα Χασαπόπουλου κατά τη διάρκεια διαγωνισμού των Κτηνιατρικών Υπηρεσιών για τον οποίο είχε υποβάλει προσφορά η εταιρεία CYPRA BIOENERGY LTD. Τελικά έγινε η κατακύρωση της προσφοράς και μπήκε ο όρος της εγγυητικής των 54 χιλιάδων ευρώ.
Συγκεκριμένα, αναφερόμενος στους διαγωνισμούς που προκήρυξαν το 2014 οι Κτηνιατρικές Υπηρεσίες για την παροχή υπηρεσιών για τη συλλογή και μεταφορά στη μονάδα επεξεργασίας των ζωικών υποπροϊόντων και την παροχή υπηρεσιών για την επεξεργασία και τελική χρήση ή απόρριψη ζωικών υποπροϊόντων, ο κ. Χάσικος είπε πως σε σχέση με τον δεύτερο διαγωνισμό, παρά τη γνωμάτευση του Γενικού Εισαγγελέα για λόγο αποκλεισμού της εταιρείας CYPRA BIOENERGY LTD, που είχε υποβάλει προσφορά λόγω παράλειψης της εταιρείας να υποβάλει δήλωση πιστοποίησης προσωπικής κατάστασης, η Ελεγκτική Υπηρεσία και συγκεκριμένα ο κ. Ανδρέας Χασαπόπουλος επέμειναν και με επιστολή προς τις Κτηνιατρικές Υπηρεσίες εισηγήθηκαν την κατακύρωση του διαγωνισμού.
Τελικά τον Δεκέμβριο ο διαγωνισμός ακυρώθηκε με απόφαση του Συμβουλίου Προσφορών. Τον Ιανουάριο του 2015 η Ελεγκτική Υπηρεσία επανέρχεται με επιστολή πάλι του κ. Χασαπόπουλου και εισηγείται στις Κτηνιατρικές Υπηρεσίες να προχωρήσουν σε διαπραγμάτευση για τον διαγωνισμό για την επεξεργασία ζωικών υποπροϊόντων με «τον οικονομικό φορέα, ο οποίος είχε υποβάλει τη μοναδική προσφορά στον υπό αναφορά διαγωνισμό», δηλαδή τη CYPRA BIOENERGY LTD, ανέφερε ο κ. Χάσικος
Σημείωσε περαιτέρω πως τον Μάιο του 2015, τμηματική επιτροπή στην οποία συμπεριλαμβάνονταν η Γενική Λογίστρια και ο Γενικός Ελεγκτής αποφάσισαν τον διορισμό του Ανδρέα Χασαπόπουλου στη θέση του Διευθυντή Τεχνικού Ελέγχου της Ελεγκτικής Υπηρεσίας.
«Είναι πέρα από εμφανές ότι υπήρξε όλα αυτά τα χρόνια μια άνευ προηγουμένου στήριξη από την Ελεγκτική Υπηρεσία προς τη CYPRA”, ανέφερε, σημειώνοντας πως η μετά από τόσα χρόνια απαίτηση του Γενικού Ελεγκτή για έρευνα εναντίον της Γενικής Λογίστριας δεν πείθει κανένα.
«Όταν μιλούμε ή αφήνουμε υπονοούμενα για πλάτες προς τη CYPRΑ και τη Γενική Λογίστρια, αυτές ήταν πρωτίστως πλάτες της Ελεγκτικής Υπηρεσίας», ανέφερε.
Αναφερόμενος στο Σφαγείο Κοφίνου είπε ότι ζήμιωνε πάρα πολλά, με αποτέλεσμα να συσσωρευτούν γύρω στα 35 και πλέον εκατομμύρια ζημιές. Άρα έπρεπε να κλείσει, ανέφερε.
Είπε πως σε όλη την πορεία για το κλείσιμο του σφαγείου «είχαμε πάντα απέναντί μας τη CYPRA, αλλά και την Ελεγκτική Υπηρεσία και την αρχή για τις κρατικές ενισχύσεις», σημειώνοντας πως τελικά δημιουργήθηκε ένα ιδιωτικό μονοπώλιο με όλες τις συνέπειες.
Επεσήμανε πως με διάταγμα που πέτυχε η CYPRA, το Σφαγείο Κοφίνου δεν μπορούσε να ενοικιαστεί παρά το ότι είχαν δρομολογηθεί από το 2013 διαδικασίες προσφορών ώστε το κράτος να είχε εισόδημα που θα δινόταν έναντι των χρεών που είχαν δημιουργηθεί.
Ο Γενικός Ελεγκτής από την πλευρά του αναφερόμενος στο θέμα του Σφαγείου Κοφίνου, είπε πως «διαπιστώσαμε ότι είχε προκηρυχθεί δημόσιος διαγωνισμός ο οποίος κατ’ εμάς -και αποδειχτήκαμε απόλυτα σωστοί – ήταν παράνομος και στείλαμε μία επιστολή στον αρμόδιο Υπουργό», σημειώνοντας πως ο κ. Χάσικος ο οποίος ήταν τότε Υπουργός Εσωτερικών είχε αρχίσει να κατηγορεί την Ελεγκτική Υπηρεσία. Είπε πως τώρα βρισκόμαστε στο 2020 και η Κυβέρνηση δεν κατάφερε να πει στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή τι θα κάνει για να συμμορφωθεί με την απόφαση της Επιτροπής του 2015.
Ο κ. Μιχαηλίδης απέρριψε επίσης τα περί ιδιάζουσας σχέσης με την κ. Ρέα Γεωργίου και επεσήμανε πως την τελική ευθύνη για οποιανδήποτε επιστολή φεύγει από την Ελεγκτική Υπηρεσία την έχει ο Γενικός Ελεγκτής και ο κ. Χασαπόπουλος δεν ενεργούσε χωρίς να το γνωρίζει ο ίδιος.
Η Γενική Λογίστρια, Ρέα Γεωργίου, είπε πως υπηρετεί το Γενικό Λογιστήριο της Δημοκρατίας εδώ και 33 χρόνια και θεωρεί αδιανόητο δυο χρόνια πριν το τέλος της προσφοράς της στη δημόσια υπηρεσία να σπιλώνεται η τόσα χρόνια επαγγελματική της πορεία.
Είναι ατιμωτικό και δεν αξίζει σε κανένα που έχει αφιερώσει τη ζωή του για την υπεράσπιση του δημοσίου συμφέροντος, σημείωσε.
Ανέφερε πως ουδέποτε υπήρξε από πλευράς της η παραμικρή εύνοια προς οποιανδήποτε πλευρά. Έκανε λόγο για ανελέητη επίθεση που δέχεται και είπε πως δέχεται μίαν απίστευτη και αδικαιολόγητη στοχοποίηση και εξέφρασε τη λύπη της για αυτό.
Η κ. Γεωργίου είπε πως απαιτεί να γίνουν οι δέουσες έρευνες για όλα τα θέματα από τις αρμόδιες αρχές, ούτως ώστε να λάμψει η αλήθεια, κάνοντας λόγο για θεωρίες συνωμοσίας και απόπειρες συκοφαντίας. Απορρίπτω ότι έχω πλάτες και χρησιμοποιώ τη θέση μου, ανέφερε.
Για το θέμα της εγγυητικής είπε πως αυτοεξαιρέθηκε από τον χειρισμό ούτω ώστε να μην επηρεάσει την έκβαση της υπόθεσης, και ανέθεσε σε λειτουργό να την αναλάβει.
Εξάλλου, ο Διευθυντής των Κτηνιατρικών Υπηρεσιών, Χριστόδουλος Πίπης, μιλώντας κατά τη συνεδρία, και απευθυνόμενος στον Γενικό Ελεγκτή είπε πως «μας διατάξετε με επιστολή της ΚΕΑΑ το 2017″ να πάρει την προσφορά η CYPRA χωρίς εισήγηση από την αναθέτουσα αρχή» και πως σε συνεδρία «ωρύετο ο Χασαπόπουλος να πάρει την προσφορά η CYPRA».
Μιλώντας κατά την έναρξη της συνεδρίας η βουλευτής Ειρήνη Χαραλαμπίδου είπε πως διαπιστώνουν μια σειρά από καταχρηστικές παρεμβάσεις, προνομιακές μεταχειρίσεις, παραπλάνηση ως προς τα γεγονότα, ψευδείς μαρτυρίες και ετσιθελικές συμπεριφορές σε βάρος των συμφερόντων της Κυπριακής Δημοκρατίας.
Ο Βουλευτής Γιώργος Περδίκης είπε πως στόχος αυτής της συζήτησης είναι να μπουν στο μικροσκόπιο τα θέματα που αφορούν την εταιρεία CYPRA, σημειώνοντας την ιδιάζουσα σχέση της Γενικής Λογίστριας με την εταιρεία αυτή.
Η απάντηση Χασαπόπουλου
Η απάντηση προς τον Σωκράτη Χάσικο, δεν άργησε να έρθει από τον τέως Διευθυντή Ελέγχου της Ελεγκτικής Υπηρεσίας, Ανδρέα Χασαπόπουλο, που αντέστρεψε τις κατηγορίες. Με γραπτή δήλωση αναφέρει πως ο πρώην Υπουργός Εσωτερικών «επέρριψε ευθύνες για τη μη αξιοποίηση του Σφαγείου Κοφίνου στον Γενικό Ελεγκτή, στον τέως Γενικό Εισαγγελέα, στον Έφορο Κρατικών Ενισχύσεων και στον τέως Διευθυντή Ελέγχου της Ελεγκτικής Υπηρεσίας, σε μια προσπάθεια να απεκδυθεί των δικών του ευθυνών ως ο αρμόδιος Υπουργός, ο οποίος απέτυχε να δώσει ικανοποιητική λύση στο όλο θέμα με γνώμονα το δημόσιο συμφέρον και σύμφωνα με τις συστάσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής», αναφέρει ο τέως Διευθυντής Ελέγχου της Ελεγκτικής Υπηρεσίας της Δημοκρατίας Αντρέας Χασαπόπουλος.
Στη γραπτή του δήλωση, ο κ. Χασαπόπουλος αναφέρει ότι ο κ. Χάσικος «ακολούθησε διαδικασία ενοικίασης του Σφαγείου Κοφίνου και η μόνη παρέμβαση της Ελεγκτικής Υπηρεσίας ήταν η υπόδειξη ότι η εν λόγω διαδικασία δεν ήταν συμβατή με τις συστάσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής».
Στη συνέχεια ο πρώην ΥΠΕΣ, σύμφωνα με τον κ. Χασαπόπουλο, «αποφάσισε να εγκαταλείψει τη λύση της ενοικίασης και το άφησε -χωρίς φύλαξη- να λεηλατηθεί, αδυνατώντας να λάβει οποιαδήποτε συμβατή με τις συστάσεις απόφαση/ενέργεια».
Όσον αφορά στην προαγωγή, ο τέως Διευθυντής Ελέγχου της Ελεγκτικής Υπηρεσίας αναφέρει ότι ήταν αποτέλεσμα ομόφωνης σύστασης πενταμελούς Επιτροπής υπό την προεδρία του Γενικού Ελεγκτή την οποία υιοθέτησε ομόφωνα η ΕΔΥ.
Πηγή: ΚΥΠΕ
Τη μείωση των εξόδων λειτουργίας του Εφοριακού Συμβουλίου με την μείωση των μελών του από πέντε σε τέσσερα, προτείνει η Ελεγκτική Υπηρεσία, στα αποτελέσματα του ελέγχου συμμόρφωσης και διαχειριστικού ελέγχου του Συμβουλίου.
Το Εφοριακό Συμβούλιο ασκεί έλεγχο σκοπιμότητας στις αποφάσεις του Εφόρου Φορολογίας, αφού έχει εξουσία, όχι μόνο να επικυρώσει ή να ακυρώσει την απόφαση του Εφόρου Φορολογίας, αλλά και να τροποποιήσει την απόφασή του ή να εκδώσει νέα απόφαση σε αντικατάσταση της απόφασης του Εφόρου Φορολογίας.
Όπως αναφέρεται στην έκθεση, το συνολικό κόστος για τη λειτουργία του Συμβουλίου κατά τα έτη 2018 και 2019 ανήλθε στο ποσό των €497.
Απαντήσεις στον Γενικό Εισαγγελέα σε σχέση με τα όσα ανέφερε σε διάσκεψη Τύπου δίνει με ανακοίνωσή της η Ελεγκτική Υπηρεσία, τονίζοντας ότι επειδή θεωρεί σημαντικό να διαφυλαχθούν οι διαπροσωπικές σχέσεις, δεν θα δώσει συνέχεια, για τον ίδιο δε λόγο αντιπαρέρχεται το ύφος και τον τόνο των αναφορών του Γενικού Εισαγγελέα.
Στην ανακοίνωση αναφέρεται πως «αναμένουμε όμως από τον Γενικό Εισαγγελέα να σεβαστεί την Υπηρεσία μας και να αντιληφθεί ότι στη συγκεκριμένη περίπτωση, αμφισβητούνται ή/και πλήττονται δύο εκ των οκτώ θεμελιωδών πυλώνων ανεξαρτησίας των Ανωτάτων Ελεγκτικών Ιδρυμάτων, όπως οι πυλώνες αυτοί έχουν διεθνώς, με δύο αποφάσεις της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ, αναγνωριστεί».
Η Ελεγκτική Υπηρεσία, από τον Ιούλιο του 2019, είχε ενημερώσει την εκτελεστική εξουσία για την πρόθεσή της να ξεκινήσει έλεγχο επί του Κυπριακού Επενδυτικού Προγράμματος (ΚΕΠ) ζητώντας σχετικά στοιχεία και διαβιβάζοντας σχετική υπενθύμιση τον Σεπτέμβριο του 2019. Εν αναμονή των στοιχείων, το Υπουργικό Συμβούλιο, αποφάσισε τον Νοέμβριο του 2019 το διορισμό της τριμελούς Επιτροπής υπό την κα Καλογήρου. Με δεδομένη την Απόφαση αυτή του Υπουργικού Συμβουλίου, αποφασίσαμε τότε να αναμένουμε την ολοκλήρωση του έργου της Επιτροπής προτού εξετάσουμε το ενδεχόμενο διεξαγωγής δικού μας ελέγχου. Θεωρούμε τούτο σημαντικό. Ο δικός μας έλεγχος δεν είχε ακόμη αρχίσει και, εν όψει του διορισμού της Ερευνητικής Επιτροπής, οι ίδιοι αποφασίσαμε να μεταθέσουμε τον έλεγχο μας, αν τελικά θα υπήρχε η ανάγκη διεξαγωγής του, για μετά το πέρας του έργου της Επιτροπής. Αυτό φυσικά δεν σήμαινε αναβολή επ’ αόριστο.
Στις 28.8.2020, δηλαδή δέκα μήνες μετά το διορισμό της Επιτροπής υπό την κα Καλογήρου,και αφού προηγήθηκαντα δημοσιεύματα του τηλεοπτικού δικτύου Al Jazeera, εξαγγείλαμε δημόσια την πρόθεσή μας για έναρξη ελέγχου επί του ΚΕΠ. Στις 31.8.2020 συλλέξαμε τα πρώτα στοιχεία από το Υπουργείο Εσωτερικών. Ο έλεγχος μας είχε ήδη ξεκινήσει και προχωρούσε, ολοκληρώθηκε δε στις 14.9.2020.
Ο διορισμός από τον Γενικό Εισαγγελέα της τετραμελούς Ερευνητικής Επιτροπής έγινε στις 7.9.2020.
Με βάση τη νομολογία των Κυπριακών Δικαστηρίων, οι ερευνητικές επιτροπές που συστήνονται με βάση τον περί Ερευνητικών Επιτροπών Νόμο δεν συνιστούν δικαστικό ή πειθαρχικό σώμα. Πρόκειται για καθαρά ερευνητικό σώμα, με αποκλειστική αρμοδιότητα τη διερεύνηση του θέματος ή θεμάτων, τα οποία προσδιορίζονται στους όρους που διέπουν τη σύστασή του, και την υποβολή έκθεσης για τις διαπιστώσεις του σε αυτόν που το διορίζει. Αυτό ουδόλως σημαίνει ότι δεν αναγνωρίζουμε τη χρησιμότητα μιας Ερευνητικής Επιτροπής ή το δικαίωμα του Γενικού Εισαγγελέα να διορίσει τη συγκεκριμένη τετραμελή Επιτροπή.
Η μόνη μας διαφωνία με τον Γενικό Εισαγγελέα είναι στη θέση του πως, αφ’ ης στιγμής διοριστεί μία Ερευνητική Επιτροπή, τότε η εκτελεστική εξουσία οφείλει να μην παραδίδει στην Υπηρεσία μας στοιχεία για τη διεξαγωγή ελέγχου, ή/και ότι, καθ’ ων χρόνο διεξάγεται έρευνα από μία Ερευνητική Επιτροπή, αναστέλλεται η εκ του Συντάγματος εξουσία του Γενικού Ελεγκτή να διεξαγάγει τους δικούς του ελέγχους.
Η Ελεγκτική Υπηρεσία, αν και σέβεται τη θέση αυτή του Γενικού Εισαγγελέα, δεν συμφωνεί με αυτήν, αφού θέτει το έργο και τις εξουσίες της Ερευνητικής Επιτροπής (που πηγάζουν από νόμο) υπεράνω του έργου και των εξουσιών της Ελεγκτικής Υπηρεσίας (που πηγάζουν από το Σύνταγμα). Εν πάση περιπτώσει, έχουμε κατ’ επανάληψη εκφράσει την άποψη ότι το έργο της Ελεγκτικής Υπηρεσίας και της Ερευνητικής Επιτροπής δεν είναι αμοιβαίως αποκλειόμενα, αλλά αντίθετα μπορεί να είναι συμπληρωματικά και να γίνονται χωρίς κανένα πρόβλημα παράλληλα και ταυτόχρονα. Υπενθυμίζουμε δε ότι κατά το χρόνο διεξαγωγής της έρευνας από την Ερευνητική Επιτροπή για το Συνεργατισμό υπό τον κ. Γ. Αρέστη, η Υπηρεσία μας διεξήγαγε κανονικά τους δικούς της ελέγχους για τα θέματα του Συνεργατισμού, συνεργάστηκε άψογα με την Επιτροπή, κατέθεσε σε αυτή στοιχεία και την υποβοήθησε στο έργο της.
Η διαφωνία είναι συγκεκριμένη, δεν θεωρούμε δε ότι είναι κακό, αλλά αντίθετα υγιές, να εγείρονται τέτοιες διαφωνίες μεταξύ κρατικών αξιωματούχων, που πολλές φορές επιλύονται από το Ανώτατο Δικαστήριο.
Η Υπηρεσία μας ουδέποτε κάλεσε την εκτελεστική εξουσία να αγνοήσει γνωματεύσεις του νυν Γενικού Εισαγγελέα. Ακόμη και στην προχθεσινή ανακοίνωση μας είχαμε αναφέρει ότι, αφ’ ης στιγμής το Υπουργείο Εσωτερικών έχει στα χέρια του τη γνωμάτευσή του Γενικού Εισαγγελέα, ορθά την ακολούθησε μη παραδίδοντας μας τα πρωτογενή στοιχεία, ζητήσαμε δε μόνο φωτοαντίγραφα των στοιχείων αυτών.
Στις αναφορές του Γενικού Εισαγγελέα ως προς το θέμα της εμφάνισης λειτουργών μας στα ΜΜΕ, κατόπιν προσκλήσεων τους, έχει απαντήσει γραπτώς ο Γενικός Ελεγκτής στις 5.10.2020 και δεν θα σχολιάσουμε περαιτέρω. Θεωρώντας σημαντικό να διαφυλαχθούν οι διαπροσωπικές σχέσεις, δεν θα δώσουμε συνέχεια, για τον ίδιο δε λόγο αντιπαρερχόμαστε το ύφος και τον τόνο των αναφορών του Γενικού Εισαγγελέα. Αναμένουμε όμως από τον Γενικό Εισαγγελέα να σεβαστεί την Υπηρεσία μας και να αντιληφθεί ότι στη συγκεκριμένη περίπτωση, αμφισβητούνται ή/και πλήττονται δύο εκ των οκτώ θεμελιωδών πυλώνων ανεξαρτησίας των Ανωτάτων Ελεγκτικών Ιδρυμάτων, όπως οι πυλώνες αυτοί έχουν διεθνώς, με δύο αποφάσεις της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ, αναγνωριστεί:
Αποτελεί συνεπώς υποχρέωση μας να υπερασπιστούμε την ανεξαρτησία της Υπηρεσίας μας και τις αρχές που την διέπουν, με κάθε νόμιμο μέσο.
Τονίζουμε ξανά ότι θεωρούμε ως συνταγματική υποχρέωση, και όχι απλώς δικαίωμα μας, να ασκούμε τις καθοριζόμενες εξουσίες και αρμοδιότητες μας, χωρίς επηρεασμό και ανεξάρτητα από τα δικαιώματα άλλων ανεξάρτητων θεσμών και πολιτειακών αξιωματούχων να ασκούν τις δικές τους αρμοδιότητες, τις οποίες σεβόμαστε απόλυτα, την ίδια στιγμή που αναμένουμε και από αυτούς να σεβαστούν το γεγονός πως η Ελεγκτική Υπηρεσία είναι ανεξάρτητη και δεν βρίσκεται υπό την κηδεμονία κανενός.
Ο Γενικός Ελεγκτής απηύθυνε γραπτώς στις 5.10.2020 πρόσκληση στον Γενικό Εισαγγελέα για κατ’ ιδίαν συνάντηση. Χαιρετίζουμε συνεπώς την πρόθεση του να ανταποκριθεί στο αίτημα μας αυτό και ο Γενικός Ελεγκτής προσβλέπει σε μία τέτοια συνάντηση το συντομότερο δυνατό. Η Ελεγκτική Υπηρεσία έχει μια μακρά συνεργασία με την Νομική Υπηρεσία, πρόθεση δε του Γενικού Ελεγκτή είναι η συνεργασία αυτή να συνεχιστεί, αφού αυτό επιβάλλει άλλωστε το δημόσιο συμφέρον, πάντοτε μέσα στο πλαίσιο του Συντάγματος και των Νόμων και του αμοιβαίου σεβασμού.
Efimerida-Cy 