Η Ερευνητική Επιτροπή των Κατ’ Εξαίρεση Πολιτογραφήσεων Αλλοδαπών Επενδυτών και Επιχειρηματιών ανακοίνωσε ότι ο Γενικός Εισαγγελέας θα δημοσιοποιήσει την Ενδιάμεση Έκθεση της Επιτροπής αφού προβεί σε ανωνυμοποίηση και περιορισμένης έκτασης εξαιρέσεις για λόγους δημοσίου συμφέροντος.
Συγκεκριμένα η Ερευνητική Επιτροπή ανακοίνωσε ότι είχε σήμερα Παρασκευή διαβούλευση με τον Γενικό Εισαγγελέα αναφορικά με τη δημοσιοποίηση της Ενδιάμεσης Έκθεσής της.
Στην ανακοίνωση αναφέρεται ότι συμφωνήθηκε ότι θα γίνει ανωνυμοποίηση στη βάση της κειμένης νομοθεσίας και ότι συμφωνήθηκαν επίσης οι αρχές με βάση τις οποίες ο Γενικός Εισαγγελέας θα προβεί σε περιορισμένης έκτασης εξαιρέσεις όσον αφορά τη δημοσιοποίηση της Ενδιάμεσης Έκθεσης, για λόγους δημοσίου συμφέροντος.
Ετικέτα: ΕΠΕΝΔΥΤΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ
ΠΑΠΑΚΥΡΙΑΚΟΎ: «Η ΜΟΚΑΣ έλαβε 270 αιτήματα σε σχέση με πολιτογραφήσεις επενδυτών»
Γύρω στα 270 αιτήματα έλαβε η Μονάδα Καταπολέμησης Αδικημάτων Συγκάλυψης (ΜΟΚΑΣ) από το Υπουργείο Εσωτερικών, σχετικά με ονόματα και συναλλαγές που αφορούσαν το Κυπριακό Επενδυτικό Πρόγραμμα (ΚΕΠ), ανέφερε η Εισαγγελέας της Δημοκρατίας, Προϊστάμενη της ΜΟΚΑΣ, Εύα Παπακυριακού, ενώπιον της Ερευνητικής Επιτροπής των Κατ’ Εξαίρεση Πολιτογραφήσεων Αλλοδαπών Επενδυτών και Επιχειρηματιών, προσθέτοντας πως η πλειοψηφία των αιτημάτων υποβλήθηκε μετά το 2015.
Απαντώντας την Πέμπτη σε ερωτήσεις του Προέδρου και των Μελών της Ερευνητικής Επιτροπής, η κ. Παπακυριακού χαρακτήρισε «πολύ ανησυχητικό» το γεγονός ότι το Υπουργείο Εσωτερικών πληροφορούσε παρόχους ότι είχε αποταθεί στη ΜΟΚΑΣ για αιτητές του προγράμματος και έκανε λόγο για διαρροές «σε ανώτατο επίπεδο» του Υπουργείου.
Κατέθεσε ο Πρόεδρος Αναστασιάδης στην Ερευνητική Επιτροπή
Πλήθος ερωτημάτων που αφορούν, μεταξύ άλλων, στον Σαουδάραβα επιχειρηματία, στο κατά πόσο επωφελήθηκε το πρώην δικηγορικό του γραφείο από αιτήσεις πολιτογραφήσεων και εάν εταιρείες συγγενικών του προσώπων στον κατασκευαστικό τομέα προωθούσαν πολιτογραφήσεις πελατών τους, μέσω άλλων δικηγορικών γραφείων, απάντησε ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, Νίκος Αναστασίαδης, ο οποίος κατέθεσε την Τρίτη, ενώπιον της Ερευνητικής Επιτροπής, για τις κατ` εξαίρεση πολιτογραφήσεις αλλοδαπών επενδυτών και επιχειρηματιών.
Κατά την κατάθεσή του, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας ξεκίνησε με την ανάγνωση ενός λεπτομερούς κειμένου, για την πορεία της οικονομίας από το 2013 που ανέλαβε την προεδρία της Δημοκρατίας μέχρι σήμερα, ενώ αναφέρθηκε ενδελεχώς στις διαφοροποιήσεις που έγιναν κατά διαστήματα στο Κυπριακό Επενδυτικό Πρόγραμμα.
Όπως σημείωσε η απόδοση του Κυπριακού Επενδυτικού Προγράμματος (ΚΕΠ) στην οικονομία ήταν €9,7 δις σε μορφή επενδύσεων από τα οποία περίπου τα €6,4 δις αφορούσαν τον κατασκευαστικό τομέα.
Πρόσθεσε, επίσης, πως μεταξύ 2016 μέχρι 2019 οι επενδύσεις οδήγησαν στη δημιουργία τριών χιλιάδων θέσεων στον κατασκευαστικό τομέα, χωρίς να υπολογίζονται οι θέσεις εργασίας σε άλλους τομείς.
Σχετικά με την κατάσταση της οικονομίας, όταν ανέλαβε τα καθήκοντα του το 2013, ο Πρόεδρος Αναστασιάδης ανέφερε ότι «τα ρευστά διαθέσιμα κατά την 1η Μαρτίου του 2013 ανέρχονταν μόλις στα 235.6 εκατομμύρια ευρώ και αρκούσαν για κάλυψη κρατικών υποχρεώσεων που δεν υπερέβαιναν τις 30 μέρες», για να σημειώσει ότι «οι άμεσες υποχρεώσεις ανέρχονταν σε 3.3 δισεκατομμύρια ευρώ, πέραν της υποχρέωσης για αποπληρωμή του κρατικού ομολόγου της Λαϊκής Τράπεζας ύψους 1.88 δισ. ευρώ».
Είπε πως «η χώρα, ύστερα από 22 συνεχείς υποβαθμίσεις από διεθνείς οίκους αξιολόγησης ήταν εκτός διεθνών αγορών, οι αποδόσεις του δεκαετούς ομολόγου της Κυπριακής Δημοκρατίας κυμαίνονταν περίπου στο 9%, ενώ η έκδοση γραμματίων του Δημοσίου 13 εβδομάδων είχε απόδοση 5.3%», σημειώνοντας ότι «η ανεργία είχε φθάσει στο 16%, με αυξητικές τάσεις».
Ταυτόχρονα, ανέφερε, «παρατηρήθηκε μια σημαντική αύξηση του ποσοστού κινδύνου φτώχειας ή κοινωνικού αποκλεισμού, ενώ, παράλληλα, σε όλη την Κύπρο λειτουργούσαν κοινωνικά παντοπωλεία για αντιμετώπιση των αναγκών των ευάλωτων ομάδων του πληθυσμού».
Για τον τραπεζικό τομέα και ιδιαίτερα για τις δύο συστημικές τράπεζες, Λαϊκή και Κύπρου, είπε ότι «συντηρούνταν στον αναπνευστήρα, με ανάγκες ρευστότητας που ξεπερνούσαν τα 15 δισεκατομμύρια ευρώ, ενώ τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια το 2014 ήταν 28.4 δισεκατομμύρια ευρώ».
Σημείωσε, εξάλλου, πως «εκείνη την περίοδο, η οικονομία κατέρρεε, αντιμετωπίζαμε το ορατό ενδεχόμενο στάσης πληρωμών, το κράτος βρισκόταν σε κατάσταση χρεωκοπίας με αδυναμία άντλησης του όποιου δανεισμού, τα εισοδήματα των πολιτών συρρικνώνονταν, η ανεργία ακολουθούσε ανεξέλεγκτη αυξητική πορεία, το τραπεζικό σύστημα χρειαζόταν στήριξη, την οποία ούτε το κράτος, αλλά και ούτε η ευρύτερη οικονομία μπορούσε να παράσχει, ενώ η κοινωνική κρίση σοβούσε με ιδιαίτερα σοβαρές επιπτώσεις στα χαμηλότερα οικονομικά στρώματα και τις ευάλωτες ομάδες πληθυσμού».
Ακολούθως, αναφέρθηκε στα κίνητρα που εισάχθηκαν από το Υπουργικό Συμβούλιο για προσέλκυση επενδυτών κάτι, που όπως είπε, είχαν κάνει κι άλλες χώρες. Επιπλέον, αναφέρθηκε λεπτομερώς σε όλες τις αποφάσεις που λήφθηκαν για τα οικονομικά κριτήρια του Κυπριακού Επενδυτικού Προγράμματος και πως οι αιτητές μπορούσαν να πάρουν διαβατήριο.
Είπε ακόμα ότι το 2014 ενισχύθηκαν τα κριτήρια και απαγορεύτηκε η καταβολή πληρωμών σε μετρητά, με σκοπό την καταπολέμηση του ξεπλύματος μαύρου χρήματος, εξηγώντας ότι οι αιτητές υποχρεούνταν να καταθέσουν αντίγραφα των εμβασμάτων τους.
«Ο στόχος ήταν να διασφαλιστεί ότι τόσο για τα εισερχόμενα κεφάλαια όσο και οι αιτητές ελέγχονται για τυχόν νομιμοποίηση εσόδων από παράνομες δραστηριότητες με βάση το Νόμο και τις σχετικές οδηγίες που εκδίδονται από την Κεντρική Τράπεζα της Κύπρου, σύμφωνα και με τις σχετικές οδηγίες της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας και της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Ουσιαστικά, οι τράπεζες είχαν ουσιαστικό και καίριο ρόλο στον έλεγχο της πηγής των κεφαλαίων», είπε.
Αναφερόμενος στην κατάργηση της πρόνοιας που έδιδε το δικαίωμα σε αιτητή να πολιτογραφηθεί εάν είχε καταθέσεις ύψους πέντε εκατομμυρίων σε τραπεζικά ιδρύματα, είπε πως «η εν λόγω πρόνοια κρίθηκε σκόπιμο να καταργηθεί, καθώς, πέραν του ότι είχε αποκατασταθεί η ρευστότητα καταθέσεων αλλά και υπήρξε βελτίωση στην δημοσιονομική σταθερότητα της χώρας, είχαν παρατηρηθεί φαινόμενα καταχρήσεων, αφού σε πολλές περιπτώσεις οι καταθέσεις επιστρέφονταν στους επενδυτές με την μορφή δανείου».
Όπως συμπλήρωσε το Υπουργικό Συμβούλιο το 2018 ενέκρινε μια σειρά από σημαντικά μέτρα που είχαν ως στόχο να διασφαλίσουν ότι το ΚΕΠ προωθείται από όλους τους εμπλεκόμενους με επαγγελματισμό, σοβαρότητα και ποιοτική εξυπηρέτηση και ότι όλοι θα έπρεπε να τηρούν τις διατάξεις του ΚΕΠ, στα πλαίσια των οικονομικών στόχων που έχουν καθορισθεί, προστατεύοντας έτσι τα συμφέροντα των ξένων επενδυτών και διαφυλάσσοντας την εικόνα της Κύπρου ως επενδυτικός προορισμός.
Προειδοποίησε τους παρόχους ο Πρόεδρος ότι γινόταν κατάχρηση
Σε ερώτηση από τον κ. Νικολάτο εάν το ΚΕΠ έτυχε κατάχρησης, ο Πρόεδρος Αναστασιάδης είπε πως παρατήρησε να γίνεται αλόγιστη προβολή στα αεροδρόμια ή μέσω του διαδικτύου, κατά την οποία διδόταν η εντύπωση ότι η Κύπρος πουλά διαβατήρια και ότι στις πλείστες περιπτώσεις γινόταν λόγος για αγορά και όχι απόκτηση διαβατηρίων.
Χαρακτηριστικά ανέφερε ότι στα αεροδρόμια πέραν των φωτεινών επιγραφών διαφήμισης, υπήρχαν δείγματα διαβατηρίων με την πρόσκληση στους επισκέπτες να επενδύσουν για να αποκτήσουν διαβατήριο, σημειώνοντας ότι ακόμα και στα καροτσάκια μεταφορών αποσκευών υπήρχαν διαφημίσεις ότι με επένδυση μπορούν να αποκτήσουν διαβατήριο.
Ανέφερε ότι είχε προειδοποιήσει σε συσκέψεις που πραγματοποιήθηκαν τους παρόχους ότι γινόταν κατάχρηση και ότι με τη συμπεριφορά αυτή το πρόγραμμα θα οδηγηθεί σε κατάργηση.
Δεν αποκάλυψε ονόματα ή εταιρείες
Κληθείς από τα μέλη της Επιτροπής να αναφερθεί σε συγκεκριμένες περιπτώσεις, ο Πρόεδρος Αναστασιάδης δεν προέβη σε αποκαλύψεις, αν και όπως είπε γνωρίζει «και ονόματα και εταιρείες, αλλά και δικηγορικά γραφεία».
Ωστόσο, αποδέχτηκε μετά από ερώτηση της Δήμητρας Καλογήρου, να γράψει εμπιστευτικά τα ονόματα και εταιρείες σε κάποιο χαρτί και να τα παραδώσει στην Επιτροπή.
Απαντώντας σε άλλη ερώτηση αν ήταν ικανοποιητικός ο έλεγχος των αιτήσεων που γινόταν από το Υπουργικό Συμβούλιο, ο κ. Αναστασιάδης είπε ότι το Υπουργικό Συμβούλιο δεν μπορούσε να αναλώσει χρόνο στην εξέταση των αιτήσεων, για να προσθέσει πως αυτό γινόταν μόνο για περιπτώσεις που υπήρχε εισήγηση για παρέκκλιση.
Στην ερώτηση αν γνωρίζει κάποιες περιπτώσεις παρεκκλίσεων, αναφέρθηκε στην περίπτωση του καζίνο και μιας νοτιοαφρικανικής εταιρείας, η οποία όπως είπε, επένδυσε ένα μεγάλο ποσό για αγορά φαρμακευτικής εταιρείας.
Αναφορικά στο σκεπτικό συμπερίληψης μελών οικογενειών στις αιτήσεις πολιτογραφήσεων, είπε πως αυτό γινόταν ώστε να ενθαρρυνθεί κάποιος να επενδύσει στην Κύπρο και να έχει την δυνατότητα να φέρει και τα μέλη της οικογένειας του.
Καμιά παρατήρηση από Βουλή ή κόμμα για το ΚΕΠ
Ερωτηθείς αν έχει λάβει παρατηρήσεις είτε από τη Βουλή, είτε από κάποιο κόμμα για το ΚΕΠ, ο Πρόεδρος Αναστασιάδης είπε πως από το 2013, μπορεί να εκφράσθηκαν διαφορετικές απόψεις, αλλά κανένας πολιτικός ή κόμμα δεν ζήτησε την κατάργησή του προγράμματος.
Σε ότι αφορά το πρώην δικηγορικό του γραφείο, σημείωσε ότι πριν την ανάληψη της προεδρίας του εγκρίθηκαν οκτώ αιτήσεις και 57 μετά που ανέλαβε.
Πρόσθεσε πως το ποσοστό των αιτήσεων που εγκρίθηκαν από το δικηγορικό του γραφείο, μετά που ανέλαβε, δεν αυξήθηκε.
Πρόσθεσε, ακόμα, πως το ποσοστό επί του συνόλου των εγκρίσεων, που αφορούσαν το πρώην γραφείο του ήταν 5,3% και μετά μειώθηκε στο 1,8%.
Επιπρόσθετα, διευκρίνισε ότι όταν εξελέγη Πρόεδρος της Δημοκρατίας αποξενώθηκε τις μετοχές του γραφείου του, για να σημειώσει ότι οι θυγατέρες του απέκτησαν από 25% η κάθε μια, ενώ οι υπόλοιπες πήγαν στους συνεταίρους του.
Το πρώην δικηγορικό του γραφείο ελέγχεται ανελλιπώς
Ο κ. Αναστασιάδης ανέφερε ακόμα ότι επειδή οι θυγατέρες του θεωρούνται πολιτικά εκτεθειμένα πρόσωπα το γραφείο του ελέγχεται ανελλιπώς από τη ΜΟΚΑΣ, τη Moneyval, το Δικηγορικό Σύλλογο, το ΦΠΑ και μια φορά από το Γενικό Ελεγκτή.
Αναφέρθηκε παράλληλα σε συνέντευξη του Γενικού Ελεγκτή κατά πόσο επενδυτές με αιτήσεις για πολιτογραφήσεις έτυχαν ευνοϊκής μεταχείρισης και αγόραζαν αυτοκίνητα από συγγενικό του πρόσωπο. «Εάν ήθελα να ευνοήσω κάποιους αιτητές προκαλώ οποιανδήποτε να πει ποιους ευνόησα. Τα περί εύνοιας είναι ένας από τους πολλούς μύθους που ακούστηκαν», σημείωσε.
Οι εκθέσεις του ΥΠΕΣ δεν αναφέρονταν σε παρόχους ή κατασκευαστές για να έχει γνώση ο Πρόεδρος
Ερωτηθείς ποια στάση τηρούσε στο Υπουργικό Συμβούλιο σε αιτήσεις του πρώην δικηγορικού του γραφείου, ο κ. Αναστασιάδης είπε πως ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας με βάση το Σύνταγμα όταν είναι στην Κύπρο προεδρεύει πάντοτε του Συμβουλίου στο οποίο δεν έχει ψήφο, σημειώνοντας ότι στις αιτήσεις δεν αναφέρεται ο κατασκευαστής ή η εταιρεία που αγόρασε το ακίνητο.
«Οι εκθέσεις του ΥΠΕΣ δεν ανέφεραν παρόχους ή κατασκευαστές για να έχει γνώση ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας ή ο Υπουργός για να ζητήσει εξαίρεση», είπε.
Σε ερώτηση κατά πόσο μέλη του Υπουργικού Συμβουλίου είχαν ζητήσει να εξαιρεθούν από την οποιαδήποτε διαδικασία έγκρισης διαβατηρίων, λόγω σύγκρουσης συμφερόντων, είπε ότι «δεν μπορούσε να γίνει κάτι τέτοιο αφού δεν αναγραφόταν ο πάροχος στην αίτηση», για να προσθέσει πως το ίδιο ισχύει και για το Κοινοβούλιο.
Σε σχέση με τον ίδιο, ανέφερε ότι ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας δεν μπορεί να απέχει των εργασιών του Υπουργικού Συμβουλίου, εκτός εάν είναι «κλινικά νεκρός ή να έχει κάτι με την υγεία του ή να βρίσκεται στο εξωτερικό».
Ανάμειξη στενών συγγενών του σε αιτήσεις πολιτογραφήσεων
Σε άλλη ερώτηση αν υπήρχαν εταιρείες στενών συγγενών του, που έκαναν αίτηση για πολιτογραφήσεις, απάντησε αρνητικά.
Σε διευκρινιστική ερώτηση από την κ. Καλογήρου εάν συγγενικό του πρόσωπο και συγκεκριμένα ο γαμπρός του είχε εμπλοκή σε αιτήσεις, μέσω συνεργασίας του με άλλο γραφείο, ο κ. Αναστασιάδης ανέφερε ότι η κατασκευαστική εταιρεία που κατέχει συγγενικό του πρόσωπο λειτουργούσε πολύ πριν ο ίδιος αποκτήσει συγγενική σχέση μαζί του.
Αναφορικά σε αίτηση για πολιτογράφηση μετόχων ή Διευθυντικών στελεχών εταιρείας, στο Διοικητικό Συμβούλιο της οποίας είναι μέλος ο γαμπρός του, απάντησε ότι δεν μπορεί να γνωρίζει όλες τις δραστηριότητες του γαμπρού του.
Σημείωσε ότι η συγκεκριμένη εταιρεία έχει επενδύσει πολλά εκατομμυρίων ευρώ και τα στελέχη, στα οποία δόθηκαν διαβατήρια, πληρούσαν τα κριτήρια.
Βεβαίως γνωρίζω τον Σαουδάραβα
Εξάλλου, οι ερωτήσεις των μελών της Ερευνητικής Επιτροπής επικεντρώθηκαν στην περίπτωση του Σαουδάραβα επιχειρηματία.
Κληθείς να αναφέρει ποια είναι η σχέση του με τον συγκεκριμένο επιχειρηματία, ο Πρόεδρος ξεκαθάρισε πως δεν υπήρξε δικηγόρος του συγκεκριμένου επιχειρηματία, ότι τον γνώριζε σχετιζόταν μαζί του, ενώ για το πρώτο ταξίδι του στις Σεϋχέλλες είπε πως έγινε με δικά του έξοδα το 2015 και δεν έγινε κρυφά.
«Και βεβαίως τον γνωρίζω και βεβαίως έχω σχέση μαζί του. Αλλά δεν ωφελήθηκε από την σχέση του Προέδρου της Δημοκρατίας», είπε.
Κληθείς να αναφέρει ποιος ωφελήθηκε από αυτή τη φιλία, ο Πρόεδρος Αναστασιάδης είπε ότι ο Σαουδάραβας επιχειρηματίας έδωσε κατά την επένδυσή του 966 χιλιάδες ευρώ, για να προσθέσει πως λόγω των σχέσεων τους συνείσφερε ακόμη μισό εκατομμύριο.
Αναφέρθηκε αναλυτικά στα ποσά, ενώ κατέθεσε κατάλογο με τα ποσά που έχει συνεισφέρει ο συγκεκριμένος επιχειρηματίας.
«Πόσα να ακούσει κανένας. Όλοι παίρνουν μίζες;», διερωτήθηκε.
Ο Σαουδάραβας αποποιήθηκε την κυπριακή υπηκοότητα
Όπως είπε στην Επιτροπή μετά το σάλο που δημιουργήθηκε ο Σαουδάραβας επενδυτής υπέβαλε αίτηση αποποίησης της κυπριακής υπηκοότητας, εξαιτίας του τρόπου που η Κύπρος χειρίζεται τους επενδυτές.
Ανέφερε, μάλιστα, στις περιπτώσεις της Wargaming και του Kαζίνο, λέγοντας πως «έτσι συμπεριφερόμαστε στους επενδυτές».
Εξάλλου, όπως είπε ο Πρόεδρος από τα έγγραφα του Υπουργείου Οικονομικών διαπιστώνεται ότι αντί του ελαχίστου ποσού των 15 εκ. ευρώ από την οικογένεια του Σαουδάραβα έγιναν επενδύσεις περίπου 20 εκ. ευρώ.
Αναφέρθηκε, επίσης, στην έρευνα που έγινε από την Επιτροπή Καλογήρου, με την ίδια στη συνέχεια να αναφέρει: «Όντως εξετάσαμε το συγκεκριμένο. Κοιτάξαμε και την έκθεση του Γενικού Ελεγκτή, αλλά κοιτάζοντας τα κριτήρια εκείνης της εποχής, είχαμε άλλες διαπιστώσεις πχ. τρία αδέρφια είχαν αγοράσει ένα σπίτι των 6 εκ. ευρώ, αντί να πάρουν από ένα. Θεωρήσαμε ότι ήταν εντάξει».
Η πολιτογράφηση του Σαουδάραβα έγινε χωρίς καμία εξαίρεση
Επιπροσθέτως, ο κ. Αναστασιάδης είπε ότι η πολιτογράφηση του Σαουδάραβα έγινε με βάση τα κριτήρια και χωρίς καμία εξαίρεση.
«Φανταστήκατε αν ο Σαουδάραβας έπαιρνε την υπηκοότητα, όχι γιατί επένδυσε, αλλά για τις φιλικές ενέργειες προς το κυπριακό κράτος; Τότε θα θεωρούμουν δωρολήπτης. Ευτυχώς που δεν χρησιμοποιήθηκε κάποια εξαίρεση και τηρήθηκαν τα κριτήρια», είπε.
Δηλώσεις που υποσκάπτουν τη λειτουργία της Επιτροπής, λέει ο Μ. Νικολάτος
Νωρίτερα, και πριν την κατάθεση του Προέδρου της Δημοκρατίας, ο Πρόεδρος της Ερευνητικής Επιτροπής, Μύρων Νικολάτος, προέβη σε δήλωση εκ μέρους της Επιτροπής, λέγοντας ότι «έγιναν και γίνονται δηλώσεις, που υποσκάπτουν τη λειτουργία της Επιτροπής».
Διαβεβαίωσε ότι καμία από αυτές τις ενέργειες δεν θα σταθεί εμπόδιο στο έργο τους, καθώς επίσης ότι η Επιτροπή δεν θα επηρεαστεί από τις δηλώσεις αυτές.
Στις 10 το πρωί της Τρίτης η κατάθεση του Προέδρου στην Ερευνητική Επιτροπή για πολιτογραφήσεις
Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, Νίκος Αναστασιάδης θα καταθέσει αύριο Τρίτη ενώπιον της Ερευνητικής Επιτροπής για τις κατ` εξαίρεση πολιτογραφήσεις αλλοδαπών επενδυτών και επιχειρηματιών.
Η διαδικασία θα πραγματοποιηθεί στο Συνεδριακό Κέντρο «Φιλοξενία», όπου συνέρχεται η Επιτροπή, και θα ξεκινήσει στις 10 το πρωί.
Ο Πρόεδρος Αναστασιάδης είχε δηλώσει την περασμένη βδομάδα πως δίδει την ευκαιρία να του υποβληθούν ερωτήσεις από την ανεξάρτητη Ερευνητική Επιτροπή, έτσι ώστε να υπάρξει μια ολοκληρωμένη, μέσα από τις ερωτήσεις που θα υποβληθούν, παράθεση των πραγματικών γεγονότων.
ΧΑΣΙΚΟΣ: «Σε καμιά περίπτωση δεν αναφέρθηκα στο γαμπρό του Προέδρου της Δημοκρατίας»
Ο πρώην Υπουργός Εσωτερικών Σωκράτης Χάσικος διευκρινίζει ότι κατά την κατάθεσή του στην Ερευνητική Επιτροπή των Κατ’ Εξαίρεση Πολιτογραφήσεων Αλλοδαπών Επενδυτών και Επιχειρηματιών σε καμιά περίπτωση δεν αναφέρθηκε στο γαμπρό του Προέδρου της Δημοκρατίας σε σχέση με υποθέσεις έκδοσης κυπριακών διαβατηρίων.
Σε επικοινωνία που είχε με το ΚΥΠΕ ο κ. Χάσικος ανέφερε ότι «ως γνωστό δημοσιεύθηκαν σήμερα τα πρακτικά της κατάθεσής μου στην ερευνητική επιτροπή για τα διαβατήρια».
Η Ερ. Επ. για κατ’ εξαίρεση πολιτογραφήσεις δημοσιοποίησε τα πρακτικά από τις καταθέσεις Χάσικου, Μαύρου και Νουρή
Στην δημοσιότητα έδωσε χθες η Ερευνητική Επιτροπή για τις κατ’ εξαίρεση πολιτογραφήσεις αλλοδαπών επενδυτών και επιχειρηματιών, τα πρακτικά από τις καταθέσεις δύο πρώην Υπουργών Εσωτερικών, του Σωκράτη Χάσικου και της Ελένης Μαύρου, καθώς και του νυν Υπουργού Εσωτερικών, Νίκου Νουρή, οι οποίοι χειρίστηκαν το πρόγραμμα των πολιτογραφήσεων που γίνονταν κατ` εξαίρεση.
Μεταξύ άλλων, στα πρακτικά των καταθέσεων καταγράφονται οι απαντήσεις Σωκράτη Χάσικου, Ελένης Μαύρου και Νίκου Νουρή σε ό,τι αφορά τη διαδικασία εξέτασης αιτήσεων και έγκρισης πολιτογραφήσεων, καθώς και τα προβλήματα που συνάντησαν στο Κυπριακό Επενδυτικό Πρόγραμμα.
Η Ερευνητική Επιτροπή, σημειώνει ότι αποφάσισε να αποστείλει τα πρακτικά «για σκοπούς ίσης μεταχείρισης όλων των Μαρτύρων» και για να τύχουν επεξεργασίας για σκοπούς συγγραφής ρεπορτάζ κατά τον τρόπο που γίνεται στις ακροάσεις με την παρουσία των ΜΜΕ. Η Επίτροπη απάλειψε από τα πρακτικά ονόματα για σκοπούς προστασίας των προσωπικών δεδομένων.
Σωκράτης Χάσικος
Στη δική του κατάθεση ο πρώην ΥΠΕΣ αναφέρθηκε στην περιβόητη πολιτογράφηση του Μαλαισιανού επιχειρηματία Τζο Λόου, στην πολιτογράφηση της συζύγου του Βοηθού Αρχηγού Αστυνομίας και αδελφότεχνης του Πρωθυπουργού της Καμποτίας, στις παρεμβάσεις που δέχτηκε από ιδιώτες του εξωτερικού, ενώ ξεκαθάρισε πως ουδέποτε δέχτηκε παρεμβάσεις από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας ή άλλους πολιτικούς.
Για την πολιτογράφηση του Μαλαισιανού Τζο Λόου, ο οποίος καταζητείται από την Interpol, ο κ. Χάσικος είπε ότι στην συγκεκριμένη περίοδο δεν υπήρχε καμία καταγγελία σε βάρος του συγκεκριμένου επενδυτή, σημειώνοντας ότι ενώ η τράπεζα έδωσε το πράσινο φως για την καθαρότητα των χρημάτων, στη συνέχεια και αφού δόθηκε η υπηκοότητα, προχώρησε με καταγγελία στη ΜΟΚΑΣ.
«Δεν γνωρίζαμε, ως επίσης, η τράπεζα η οποία είχε την ευθύνη το να ελέγξει κατά πόσο τα χρήματα ήταν καθαρά ή όχι, τότε κατά τον ουσιώδη χρόνο, μας είχε πει ότι όλα είναι εντάξει, διότι γνωρίζω ότι περνούσε τα χρήματα από τράπεζες, ήταν με βάση εκείνο το σχέδιο νομίζω που ήταν και οι τράπεζες μέσα, με οδηγίες της Κεντρικής Τράπεζας ο έλεγχος τούτος γινόταν από τις εμπορικές τράπεζες, μπορεί 5 εκατομμύρια να έρθουν στην Κύπρο. Πού το ήξερες κύριε; Ποιος είσαι κύριε; Κτλ. Η τράπεζα έδωσε το οκ τότε», αναφέρεται στα πρακτικά.
Συνεχίζοντας ο κ. Χασικος είπε: «Και του είπα ντροπή σας αυτό που κάμετε. Γιατί τι έκαμαν; Φαίνεται ο developer τότε για αυτήν την περιβόητη βίλα των 5 εκατομμυρίων, ενδεχομένως να χρωστούσε στην τράπεζα, άρπαξαν αυτοί τα 5 εκατομμύρια και όταν πήραν τα 5 εκατομμύρια αμέσως μετά πήγαν και κατάγγειλαν τον XXXXXXXXX εις τη ΜΟ.ΚΑ.Σ.».
Σε σχέση με την πολιτογράφηση της συζύγου του Βοηθού Αρχηγού Αστυνομίας και αδελφότεχνης του Πρωθυπουργού της Καμποτίας, ο κ. Χάσικος σημείωσε πως ότι «είχαμε μια αίτηση από μια Καμποτιανή, την οποία το μόνο στοιχείο που είχαμε ήταν ότι ήταν αδελφότεχνη του Πρωθυπουργού και σύζυγος του Βοηθού Αρχηγού της Αστυνομίας. [ΣΣ Αυτά] ήταν τα στοιχεία που είχαμε τότε».
Σε ερώτηση αν αυτά τα στοιχεία, από τη στιγμή που αφορούν τόσα υψηλά ιστάμενα άτομα στην Καμποτία, δεν τους έκαναν να ψάξουν περισσότερο το θέμα, ο κ. Χάσικος απάντησε: «Δεν υπήρχε περίπτωση να μην ψάχναμε. Δηλαδή πάντα πιάναμε στοιχεία από τις υπηρεσίες τούτες. Εν τη σοφία μας κρίναμε ότι δεν είναι λόγος επειδή είναι ανιψιά του Πρωθυπουργού και ο άντρας της είναι Βοηθός Αρχηγός της Αστυνομίας ούτε αυτή δεν μπορεί να γίνει, μετά από 2 χρόνια τότε κρίναμε ότι δεν είναι λόγος το ότι είναι ανιψιά του Πρωθυπουργού και σύζυγος του Βοηθού Αρχηγού Αστυνομίας ότι αυτοί δεν μπορούν να γίνουν. Έτσι κρίναμε τότε».
«Μετά από δύο χρόνια βγήκε έκθεση, που έλεγε ότι ο Βοηθός Αρχηγός Αστυνομίας ήταν βασανιστής, διότι μετά έγινε Αρχηγός της Αστυνομίας, η κοπέλα τούτη έγινε το 2016 και το 2018 βγήκε στην επιφάνεια, ήρθε έκθεση ότι ο άνδρας της είναι βασανιστής και έτσι και αλλιώς, δεν τα γνωρίζαμε εμείς αυτά. Δύο χρόνια μετά», ανέφερε ο Σωκράτης Χάσικος.
Απαντώντας στο αν ο ίδιος δέχθηκε παρεμβάσεις από οποιονδήποτε ή εάν γνώριζε να έγιναν παρεμβάσεις προς οποιονδήποτε από την προεδρία από Υπουργούς, από διευθυντές, από αξιωματούχους της πολιτείας ή της εκκλησίας, είπε πως ο ίδιος δεν δεχόταν παρεμβάσεις λόγω της φύσης του.
«Δεν είμαι η περίπτωση που εδέχουμουν παρεμβάσεις, τώρα να με πάρει ένας συνάδελφος εκεί ή κάποιος άλλος στα πλαίσια είτε της φιλίας, είτε της γνωριμίας κτλ τζιαί να σου πει, κάτι θα μπορούσε να γίνει, αλλά το θέμα δεν είναι τούτο, δηλαδή να μου κάμουν παρέμβαση με τρόπο, ώστε να ξεφύγω από τους κανονισμούς, από τα κριτήρια από τον νόμο κτλ», είπε.
Επίσης, ξεκαθάρισε πως ουδέποτε δέχτηκε παρεμβάσεις από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας ή άλλους πολιτικούς.
«Ουδείς, και άμα λέω ουδείς, εννοώ και τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, Δεν εδέχουμουν να κάνεις έτσι ή για κάνε μου μια χάρη. Δεν τα εδέχουμουν τούτα. Ήμουν πάρα πολύ αυστηρός σε βαθμό που ήμουν ως απλησίαστος άνθρωπος», σημείωσε.
Ελένη Μαύρου
Εξάλλου, στην κατάθεσή της ενώπιον της Ερευνητικής Επιτροπής, η πρώην Υπουργός Εσωτερικών, Ελένη Μαύρου, ανέφερε ότι στη θητεία της δεν είχαν διαφανεί σοβαρά προβλήματα, αλλά και ούτε υπήρχαν παρατηρήσεις από την Ευρωπαϊκή Ένωση.
Σε σχέση με το τι προβλήματα αντιμετώπισε η κυβέρνηση κατά τη λειτουργία του κυπριακού επενδυτικού προγράμματος και πως η ίδια προσπάθησε να τα λύσει, η κ. Μαύρου είπε συγκεκριμένα πως «εκείνη την περίοδο δεν είχαν ακόμα διαφανεί σοβαρά προβλήματα, ούτε από πλευράς Ευρωπαϊκής Ένωσης υπήρξαν παρατηρήσεις, λαμβάνοντας υπόψη ότι και o αριθμός των πολιτογραφήσεων ήταν πολύ χαμηλός συγκριτικά και τα ποσά της επένδυσης κατ` αντιστοιχία των επενδύσεων ήταν πολύ μικρότερα».
«Υπήρχε ανησυχία», πρόσθεσε, «για το γεγονός ότι χρειαζόταν πιο ενδελεχής έρευνα για κάποιες περιπτώσεις, αλλά έχω την εντύπωση ότι δεν αντιμετωπίσαμε κάτι συγκεκριμένα, δεν ετέθηκε κάποια ανάγκη επιτακτικά βελτίωσης αυτού του σχεδίου. Έχω την εντύπωση μάλιστα ότι είχε γίνει αλλαγή των κριτηρίων λίγο πριν αναλάβω το Υπουργείο Εσωτερικών, οπόταν την περίοδο τουλάχιστον που ήμουν εγώ δεν συζητήθηκαν τέτοια θέματα».
Στο ερώτημα γιατί δεν έγινε αναθεώρηση του προγράμματος ή των κριτηρίων κατά τη θητεία της, αναφέρθηκε στο γεγονός ότι «είχε προηγηθεί σχετικά πρόσφατα αλλαγή των κριτηρίων και λόγω του γεγονότος ότι ήμουν στο Υπουργείο μόνο 11 μήνες, οπόταν δεν έφτασαν ουσιαστικά να λειτουργήσουν οι νέες διαδικασίες, να διαφανούν προβλήματα, ώστε να προκύπτει ενώπιον μου η ανάγκη αλλαγών».
Ερωτηθείσα αν γνωρίζει να υπήρχε οποιουδήποτε είδους εμπλοκή από την προεδρία ή από άλλες πολιτικές δυνάμεις ή από αξιωματούχους σε οποιεσδήποτε αιτήσεις, η κ. Μαύρου είπε πως η ίδια είχε δώσει οδηγίες στους λειτουργούς του Υπουργείου, ότι δεν πρέπει να δέχονται καμιά παρέμβαση.
Σε άλλη ερώτηση αν κατά τη διάρκεια της θητείας της έγιναν λάθη στη λειτουργία του προγράμματος, απάντησε πως «ενόσω ήταν σε εξέλιξη οι διαδικασίες, θα έλεγα ότι δεν έγιναν λάθη με την έννοια ότι ακολουθείτο μια διαδικασία δοκιμασμένη τα προηγούμενα χρόνια χωρίς εξαιρέσεις, εκ των υστέρων είμαι σίγουρη ότι έγιναν αυτά, δεν έχω κάτι συγκεκριμένο υπόψη μου, αλλά με όσα έχουμε μάθει εκ των υστέρων φαντάζομαι ότι σε αρκετές περιπτώσεις έπρεπε να γίνει πιο σε βάθος έλεγχος, έπρεπε να διερωτηθούμε έτσι πιο ενδελεχώς για συγκεκριμένες περιπτώσεις».
Την περίοδο εκείνη, αν με ρωτούσατε, θα έλεγα όχι, γιατί να γίνει λάθος; Αφού οι διαδικασίες που ακολουθούνται είναι για όλους οι ίδιες.
«Ενόσω ήταν σε εξέλιξη οι διαδικασίες, θα έλεγα ότι δεν έγιναν λάθη με την έννοια ότι ακολουθείτο μια διαδικασία δοκιμασμένη τα προηγούμενα χρόνια χωρίς εξαιρέσεις, εκ των υστέρων είμαι σίγουρη ότι έγιναν αυτά, δεν έχω κάτι συγκεκριμένο υπόψη μου».
Σε σχέση με το γεγονός ότι κατά τη διάρκεια της θητείας της πολιτογραφήθηκαν άτομα, τα οποία που είτε θεωρούνταν ως υψηλού κινδύνου, είτε κατηγορήθηκαν, είτε προφυλακίστηκαν, είτε καταδικάστηκαν, με την Επιτροπή να κατονομάζει συγκεκριμένες περιπτώσεις, η κ. Μαύρου είπε πως έχει υπόψη της μόνο έναν κατάλογο που κυκλοφορούσε στα ΜΜΕ.
«Δεν υπήρχε κριτήριο που να αποκλείει πολιτικά εκτεθειμένα πρόσωπα, άρα ένας μεγάλος αριθμός εκείνων των ατόμων ικανοποιούσε τα τότε κριτήρια. Τα θέματα που έχουν να κάμουν με καταδίκες, συλλήψεις, κατηγορίες, δεν τα εξέταζε το Υπουργείο Εσωτερικών, αλλά ερχόταν έκθεση από την Αστυνομία», πρόσθεσε.
Νίκος Νουρής
Σύμφωνα με την κατάθεση του νυν ΥΠΕΣ, Νίκου Νουρή, έχει γίνει από τον ίδιο λεπτομερής περιγραφή της διαδικασίας που ακολουθείται όταν υποβληθεί μια αίτηση πολιτογράφησης μέχρι την έκδοση του σχετικού πιστοποιητικού.
Όπως είπε ο αριθμός των πολιτογραφήσεων κατά την περίοδο 2013 μέχρι τον Αύγουστο του 2020 ανήλθε στις 6.324.
Απαντώντας σε ερώτηση αν έγιναν λάθη στη διαχείριση του κυπριακού επενδυτικού προγράμματος, είπε πως «λάθη έγιναν, γίνονται και θα γίνονται πάντα σε κάθε στιγμή».
«Νομίζω ότι ενδεχόμενα λάθη θα γίνονται για να γινόμαστε και καλύτεροι. Το θέμα είναι τα λάθη αυτά να είναι ανθρώπινα, το θέμα είναι τα λάθη αυτά να διορθώνονται και βεβαίως να μην είναι σκόπιμα», είπε.
Εκείνο, πρόσθεσε, «το οποίο για εμένα έχει εξαιρετική σημασία και είναι εξαιρετικά σημαντικό, είναι στη δική μου παρουσία στο Υπουργείο, στη διαχείριση του συγκεκριμένου προγράμματος, θέλω να ελπίζω ότι η προσπάθεια που έγινε ήταν, από τη δική μου σκοπιά, στο να βελτιώσω το πρόγραμμα και αυτό πιστεύω, ότι καταβλήθηκε προσπάθεια για να μπορέσουμε ακριβώς να έχουμε ένα αξιόπιστο πρόγραμμα, ένα αυστηροποιημένο πρόγραμμα, το οποίο ακριβώς δεν θα μας οδηγούσε σε αυτά τα οποία σήμερα δυστυχώς είδαν το φως της δημοσιότητας».
Κληθείς να απαντήσει κατά πόσον δέχθηκε πιέσεις ή παρεμβάσεις από την Προεδρία της Δημοκρατίας, από άλλους πολιτικούς ή εκκλησιαστικούς παράγοντες ή από αξιωματούχους ή άλλους, για προώθηση κάποιων αιτήσεων πολιτογραφήσεων κατά την μέχρι τώρα παρουσία του στο Υπουργείο Εσωτερικών, ο κ. Νουρής απάντησε «καμία απολύτως».
Ο κ. Νουρής περιέγραψε την διαδικασία που ακολουθείται για την πολιτογράφηση επενδυτών και υπογράμμισε τον αυστηρό έλεγχο που γίνεται, τώρα, και στάθηκε στην επιλογή από το Κράτος τριών διεθνών Οίκων για την πραγματοποίηση του ελέγχου δέουσας επιμέλειας, κάτι που δεν υπήρχε πριν από το 2019.
«Όπως ξέρετε πάρα πολύ καλά, το πρόγραμμα μετεξελίχθηκε διαχρονικά. Προφανώς δεν υπήρχε η σύμβαση με τις τρεις εταιρείες, που κάνουν έλεγχο δέουσας επιμέλειας, ο οποίος ξεκίνησε μόλις το 2019. Επομένως, αυτός ο έλεγχος ναι, τα προηγούμενα χρόνια, εάν θα μιλήσουμε για χρονιές προηγούμενες, ο έλεγχος δέουσας επιμέλειας ξεκίνησε το 2019, επομένως πριν από το 2019 δεν υπήρχε η δυνατότητα του ελέγχου δέουσας επιμέλειας, διότι δεν υπήρχε η σύμβαση με της τρεις εταιρείες», σημείωσε.
Σημειώνεται ότι ο νυν Υπουργός Εσωτερικών κατέθεσε στην Ερευνητική Επιτροπή δύο αρχεία για την περίοδο 2008-2020 με το ένα να περιέχει στοιχεία των οικογενειών ενήλικες και παιδιά που πολιτογραφήθηκαν και το δεύτερο να περιέχει στοιχεία σχετικά με αυτούς που πήραν πολιτογράφηση με απόφαση Υπουργικού Συμβουλίου.
Χάσικε;
Ενδιαφέρον όλα όσα κατέθεσε στην Ερευνητική Επιτροπή ο πρώην ΥΠΕΣ, Σωκράτης Χάσικος.
Αλλά κύριε Χάσικε, τόσο έμπειρος στην πολιτική, (παλιά καραβάνα που λέμε), είναι δυνατόν να έγιναν τέτοια λάθη επί θητείας σου;
Στους παρόχους εστιαζόταν το πρόβλημα του ΚΕΠ, σύμφωνα με τον Κ. Κακουρή
Στους παρόχους και αυτούς που συνεργάζονταν μαζί τους εστιαζόταν το πρόβλημα με το Κυπριακό Επενδυτικό Πρόγραμμα (ΚΕΠ), σύμφωνα με τον Οικονομικό Διευθυντή στο Υπουργείο Οικονομικών, Κυριάκο Κακουρή.
Ο κ. Κακουρής, ο οποίος κατέθεσε σήμερα ενώπιον της Ερευνητικής Επιτροπής των Κατ’ Εξαίρεση Πολιτογραφήσεων Αλλοδαπών Επενδυτών και Επιχειρηματιών, ανέφερε, απαντώντας σε ερωτήσεις της Επιτροπής, σε σχέση με το που ο ίδιος θεωρεί ΌΤΙ εστιαζόταν το πρόβλημα ότι «το πρόβλημα ήταν ο τρόπος που προωθείτο το πρόγραμμα από κάποιους».
Κούσιος: «Καταργείται το επενδυτικό πρόγραμμα» (video)
Την κατάργηση του κυπριακού επενδυτικού προγράμματος από την 1η Νοεμβρίου εξαιτίας των καταχρήσεων που έγιναν ανακοίνωσε η Κυβέρνηση στον απόηχο του νέου ρεπορτάζ του Al Jazeera.
Ο Κυβερνητικός Εκπρόσωπος μετά από έκτακτη συνεδρίαση του Υπουργικού Συμβουλίου ανακοίνωσε:
«Οι Υπουργοί Οικονομικών και Εσωτερικών κατέθεσαν πρόταση για κατάργηση του παρόντος επενδυτικού προγράμματος. Η πρόταση βασίστηκε στις διαχρονικές αδυναμίες αλλά και την καταχρηστική εκμετάλλευση που έτυχαν οι πρόνοιες του επενδυτικού προγράμματος. Η απόφαση θα έχει ισχύ από την 1η Νοεμβρίου του 2020. Η Κυβέρνηση μετά την ολοκλήρωση της έρευνας της διορισθείσας επιτροπής από τον Γενικό Εισαγγελέα και των πορισμάτων θα εξετάσει συνολικά την πολιτική ενθάρρυνσης για προσέλκυση ξένων επενδύσεων», ανέφερε ο Κυριάκος Κούσιος.
Ερωτηθείς για το ρεπορτάζ του Al Jazeera ο Κυριάκος Κούσιος δεν θέλησε να τοποθετηθεί ενώ στο ερώτημα κατά πόσο θα γίνει νέο πρόγραμμα απάντησε ότι αυτό θα συζητηθεί μετά την ολοκλήρωση της εργασίας της ερευνητικής επιτροπής.
Efimerida-Cy 