Η σημαντική αύξηση των ποσών που επιχειρείται να αντληθούν μέσω ευρωπαϊκών ταμείων τόσο για ενίσχυση της επιχειρηματικότητας όσο και για προώθηση εναλλακτικών πηγών ενέργειας στην Κύπρο, βρίσκεται στο επίκεντρο του προϋπολογισμού του Υπουργείου Ενέργειας, Εμπορίου και Βιομηχανίας για το 2021, που παρουσιάστηκε την Πέμπτη ενώπιον της Κοινοβουλευτικής Επιτροπής Οικονομικών.
Παρουσιάζοντας τον προϋπολογισμό η Υπουργός Ενέργειας Νατάσα Πηλείδου, ανέφερε ότι αυτός περιλαμβάνει και έργα του 2020, η υλοποίηση των οποίων καθυστέρησε λόγω της πανδημικής κρίσης, ενώ θα εξαγγελθούν και σχέδια χορηγιών από τα Διαρθρωτικά και Επενδυτικά Ταμεία, όπως επίσης κι από το Ταμείο Ανάκαμψης, για στήριξη της επιχειρηματικότητας.
Στρατηγικές επιδιώξεις του προϋπολογισμού είναι η βέλτιστη αξιοποίηση των υδρογονανθράκων στην Κύπρο, η διασφάλιση ενεργειακού εφοδιασμού της Κύπρου και μετάβαση σε ένα πράσινο οικοσύστημα, η βελτίωση της ανταγωνιστικότητας και προώθηση της οικονομικής ανάπτυξης, η βελτίωση των παρεχόμενων υπηρεσιών του Εφόρου Εταιρειών και του Τμήματος Αφερεγγυότητας και η ενίσχυση της αποτελεσματικότητας και βελτίωση της αποδοτικότητας των υπηρεσιών του Υπουργείου.
Σημείωσε ότι οι συνολικές προϋπολογισθείσες δαπάνες ανέρχονται στα €91,1 εκατ. και είναι μειωμένες σε σχέση με το 2020 κατά €10,9 εκατ., κυρίως λόγο της μείωσης του ποσού για τα έργα υποδομής για έλευση του Υγροποιημένου Φυσικού Αερίου (ΥΦΑ), σε σχέση με το 2020, οπότε και περιλήφθηκε πρόνοια ύψους €40 εκατ.. Για το 2021 η αντίστοιχη πρόνοια ανέρχεται σε €26 εκατ.
Οι κυριότερες αναπτυξιακές δαπάνες αφορούν την προώθηση των εξαγωγών (€2 εκατ.), τις βιομηχανικές περιοχές (€17,9 εκατ.), τις βιομηχανικές ζώνες (€1,1 εκατ.), την τεχνολογική αναβάθμισης (€1 εκατ.), τις υποδομές αερίου (€26 εκατ.) και την εκπαίδευση (€3,4 εκατ.).
Προτεραιότητα η τήρηση των χρονοδιαγραμμάτων για έρευνες υδρογονανθράκων
Η Υπουργός ανέφερε ότι για το 2021 αποτελεί προτεραιότητα η τήρηση των χρονοδιαγραμμάτων που συμφωνήθηκαν με τις εταιρείες για το ερευνητικό και επιβεβαιωτικό πρόγραμμα γεωτρήσεων εντός της αποκλειστικής οικονομικής ζώνης (ΑΟΖ) της Δημοκρατίας, παρά την αβεβαιότητα που υπάρχει.
Είπε επίσης ότι επιδίωξη είναι να μπουν ασφαλιστικές δικλείδες ώστε οι γεωτρήσεις να γίνουν με ασφάλεια, σε συνθήκες κορωνοϊού και να οριστούν οι απαραίτητες διαδικασίες για τη διαχείριση τυχών κρουσμάτων. Για το θέμα αυτό είπε, γίνονται εντατικές προετοιμασίες.
Όσον αφορά τη διαφορά Κύπρου – Ισραήλ για το κοίτασμα Αφροδίτη ανέφερε ότι το Υπουργείο υπέβαλε πρόσφατα νέα βελτιωμένη πρόταση στο Ισραήλ και περιμένει απάντηση από το Ισραήλ. Μάλιστα πρόσφατα, είπε, έστειλαν και σχετική υπενθύμιση αφού επιθυμούν το θέμα να κλείσει.
Όσον αφορά την προμήθεια ΥΦΑ στην Κύπρο είπε ότι στόχος είναι η ολοκλήρωση των έργων το 2022. Σημείωσε ότι η επίβλεψη του έργου έχει ανατεθεί σε διεθνή εταιρεία και προχωρά με καλούς ρυθμούς, ωστόσο επεσήμανε ότι υπάρχει ένα σοβαρό θέμα που εκκρεμεί στη Νομική Υπηρεσία που είναι η μετατροπή της ΔΕΦΑ σε εταιρεία δημοσίου δικαίου, και αναμένεται πριν το τέλος του χρόνου να υπάρχει απάντηση, ενώ εκκρεμεί η πλήρωση σημαντικών θέσεων εργασίας στη ΔΕΦΑ.
Χαλλούμι: Ανησυχία για δικαστικές υποθέσεις
Όσον αφορά το χαλλούμι ανέφερε ότι η προσπάθεια είναι τόσο να ελεγχθεί καλύτερα η εφαρμογή του προτύπου στην Κύπρο, όσο και να υπάρξει μια ρύθμιση ώστε τα υπόλοιπα προϊόντα που ονομάζονται χαλλούμι και πωλούνται στο εξωτερικό αφού υπάρχει σχετική αγορά για αυτά, να μπουν κάτω από μια άλλη ομπρέλα και να συνεχίσουν να εξάγονται.
Εξέφρασε επίσης ανησυχίες για τις πολλές δικαστικές υποθέσεις που εκκρεμούν στο εξωτερικό από Κύπριους ή και άλλους παραγωγούς που θέλουν να εμπορεύονται το χαλλούμι και να πλήξουν το πρότυπο. Όπως είπε είναι τόσες πολλές οι υποθέσεις που ξεφεύγει από τον έλεγχο του Υπουργείου το αποτέλεσμα.
Μακριά από τους στόχους για ΑΠΕ στις μεταφορές
Όσον αφορά τους στόχους της Υπηρεσίας Ενέργειας για βελτίωση της ενεργειακής αποδοτικότητας της οικονομίας και αξιοποίηση των ΑΠΕ η Υπουργός ανέφερε ότι οι στόχοι που έχουν τεθεί από την ΕΕ για τη θέρμανση και ψύξη έχουν επιτευχθεί και εντός του 2021 θα επιτευχθεί και ο συνολικός στόχος 16%, στην ηλεκτροπαραγωγή. Ανέφερε ωστόσο ότι στις μεταφορές, υπάρχουν αρκετές προκλήσεις και χρειάζεται πολλή δουλειά τόσο από το Υπουργείο Μεταφορών για την προώθηση των συγκοινωνιών, όσο και από το Υπουργείο Οικονομικών για να δοθούν κίνητρα για αντικατάσταση των οχημάτων με ηλεκτρικά ή υγραερίου.
Ανέφερε ότι ενώ πέρυσι είχαν προταθεί έργα €95 εκ για τα έργα ΑΠΕ και ΕΞΕ τώρα εισηγήθηκαν έργα €200 εκ. για χρηματοδότηση στο πλαίσιο του Ταμείου Ανάκαμψης.
Τα προγράμματα του Υπουργείου αφορούν τα σχέδια εξοικονομώ – αναβαθμίζω στις κατοικίες και στις επιχειρήσεις, πρόγραμμα αναβάθμισης δημόσιων κτηρίων, σχέδιο για την προώθηση της ενεργειακής απόδοσης σε μικρομεσαίες επιχειρήσεις και στον μεταποιητικό τομέα, σχέδιο για την προώθηση της ενεργειακής απόδοσης σε δήμους και κοινότητες και σχέδιο χορηγιών για την εγκατάσταση φωτοβολταϊκών συστημάτων ή και σημείων φόρτισης και έξυπνων μετρητών σε οικίες, για τη φόρτιση ηλεκτρικού ή υβριδικού οχήματος τύπου plug-in με προϋπολογισμό 1 εκατ. ευρώ. που ανακοινώθηκε την περασμένη Δευτέρα.
Η Υπουργός εξέφρασε ιδιαίτερη ανησυχία για την καθυστέρηση στο άνοιγμα της αγοράς ηλεκτρισμού και είπε ότι βρίσκονται σε συνεχή επικοινωνία με τον Διαχειριστή Συστήματος Μεταφοράς Κύπρου (ΔΣΜΚ).
Ιδιαίτερη σημασία απέδωσε επίσης στα έργα ηλεκτρικής διασύνδεσης Euro Asia Interconnector και Euro Africa Interconnector τα οποία είπε προχωρούν με γοργούς ρυθμούς και θα βοηθήσουν την Κύπρο στην επίτευξη των ενεργειακών της στόχων για το 2020-30.
Ώθηση στην επιχειρηματικότητα και εμπόριο
Παρά το πλήγμα της πανδημίας η Υπουργός ανέφερε ότι οι εξαγωγές δεν επηρεάστηκαν σημαντικά αφού το 2019 υπήρξε αύξηση στις εξαγωγές φαρμάκων κατά 12% και χαλλουμιού κατά 15%.
Σημείωσε ότι όσον αφορά την πιστοποίηση κυπριακών προϊόντων εκκρεμεί ένα νομοσχέδιο στη Νομική Υπηρεσία το οποίο αναμένεται να ολοκληρωθεί ώστε να μπορέσει το Υπουργείο Εμπορίου να προχωρήσει με την περαιτέρω ώθηση των προϊόντων.
Είπε επίσης ότι το Υπουργείο υπέβαλε προτάσεις για χρηματοδότηση από την ΕΕ της επιχειρηματικής δραστηριότητας, εστιάζοντας στη σταδιακή μετάβαση στην πράσινη ενέργεια και κυκλική οικονομία, τον εκσυγχρονισμό και ψηφιοποίηση των επιχειρήσεων και τη δημιουργία καινοτόμων προϊόντων/υπηρεσιών.
Το Υπουργείο στοχεύει στην άντληση ποσού ύψους €400 εκατ. για τη νέα προγραμματική περίοδο, για τη διαμόρφωση σχεδίων χορηγιών τα οποία θα αρχίσουν να ανακοινώνονται από τις αρχές του 2021, ποσό όπως είπε η Υπουργός, τετραπλάσιο σε σχέση με πέρυσι.
Το Υπουργείο, όπως ανέφερε η Υπουργός προγραμματίζει την ανακοίνωση των Οδηγών των πρώτων τριών νέων σχεδίων πριν από την έλευση του 2021, ώστε με την προκήρυξή τους, στις αρχές του νέου έτους, να δοθεί χρόνος στους ενδιαφερόμενους επιχειρηματίες να προετοιμαστούν κατάλληλα και να υποβάλουν ολοκληρωμένες και ώριμες επενδυτικές προτάσεις. Η υπουργός ανέφερε ότι θα είναι ιδιαίτερη πρόκληση για το Υπουργείο να αξιολογήσει και να παραχωρήσει έγκαιρα τα ποσά αυτά στις εταιρείες και για το λόγο αυτό προωθεί την ψηφιοποίηση της όλης διαδικασίας.
Τα σχέδια αφορούν ενίσχυση των ΜμΕ του Μεταποιητικού Τομέα, ενίσχυση εξωστρέφειας επιχειρήσεων, εξοικονομώ – αναβαθμίζω σε κατοικίες και επιχειρήσεις, ενίσχυση της Νεανικής/Γυναικείας Επιχειρηματικότητας και επιχειρηματικότητας μέχρι την ηλικία των 50 ετών, ψηφιακή αναβάθμιση επιχειρήσεων, ενίσχυση οινοποιητικού κλάδου και μονάδων μεταποίησης γεωργικών προϊόντων και σχέδιο προώθησης της κυκλικής οικονομίας
Στο νέο στρατηγικό πλάνο της Υπηρεσίας Εμπορίου περιλαμβάνεται και η βελτίωση της αποτελεσματικότητας του Export Help Desk, για την προώθηση και προβολή των κυπριακών προϊόντων και υπηρεσιών στο εξωτερικό, με στόχο την ενίσχυση των κυπριακών εξαγωγών.
Αυξημένα κονδύλια για τη Βιομηχανική περιοχή Βασιλικού
Οι πιστώσεις του 2021 για τις βιομηχανικές περιοχές ανέρχονται συνολικά σε €2,37 εκατ. και η Υπουργός τόνισε την έμφαση που δίνει το Υπουργείο στη βιομηχανία που συνιστά το 8% του ΑΕΠ και είπε ότι εξετάζονται αρκετά έργα για την αναβάθμισή τους.
Όσον αφορά την Βιομηχανική Περιοχή Βασιλικού, η Υπουργός είπε ότι σύμφωνα με το χρονοδιάγραμμα του συμβολαίου, αναμένεται να ολοκληρωθεί τον Ιούλιο του 2022. Για το 2021 απαιτείται ποσό ύψους €15,6 εκατ. το οποίο αφορά την κατασκευή του οδικού δικτύου, της ειδικής περίφραξης και συστήματος πυρόσβεσης. Συμβουλευτικό ρόλο για αυτά τα θέματα θα αναλάβει η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων.
Όσον αφορά την Υπηρεσία Κυπριακής Χειροτεχνίας, η Υπουργός είπε ότι δίνεται έμφαση σε επαγγέλματα που εκλείπουν με ειδικά προγράμματα που απευθύνονται μεταξύ άλλων σε άνεργους και αποφυλακισθέντες.
Ανάγκη εκσυγχρονισμού του πλαισίου αξιολόγησης των τιμών πετρελαιοειδών
Όσον αφορά την Υπηρεσία Προστασίας Καταναλωτή προωθείται νομοσχέδιο για την ενοποίηση των σημαντικότερων σχετικών νομοθεσιών, με στόχο την αποτελεσματική προστασία του καταναλωτή.
Επίσης όπως τονίστηκε στην Επιτροπή το Υπουργείο προωθεί ανάπτυξη νέου λογισμικού πλαισίου αξιολόγησης των τιμών των πετρελαιοειδών, αφού το υφιστάμενο δεν θεωρείται πλέον αξιόπιστο με την εισαγωγή νέων καυσίμων και την είσοδο νέων παιχτών στην αγορά.
Προωθείται επίσης ανάπτυξη εξειδικευμένου μηχανογραφικού συστήματος, το οποίο θα αυτοματοποιήσει τη διαδικασία διαχείρισης ελέγχου της αγοράς
Όσον αφορά τις καταχρηστικές ρήτρες σε συβάσεις, η Υπουργός ανέφερε ότι θέση του Υπουργείου είναι ότι πρέπει να εκδικαστούν οι υποθέσεις που εκκρεμούν στη Νομική Υπηρεσία και όχι να υπάρξει διαβούλευση με τις τράπεζες και πρόσθεσε πως αναμένεται η έγκριση του σχετικού πολυνομοσχεδίου με το οποίο θα επιβάλλεται και διοικητικό πρόστιμο.
Προχωρά η ψηφιοποίηση του Εφόρου Εταιρειών, νέα ώθηση στο Τμήμα Αφερεγγυότητας
Όσον αφορά τον Έφορο Εταιρειών ολοκληρώθηκε η ψηφιοποίηση 295.000 φακέλων, μειώθηκε ο χρόνος διεκπεραίωσης των αιτήσεων, ενώ είναι σε εξέλιξη η τεχνολογική αναβάθμιση του Τμήματος και η ανάπτυξη ολοκληρωμένης πλατφόρμας διαχείρισης μητρώων.
Τέθηκε επίσης στόχος για πιλοτική εφαρμογή της ηλεκτρονικής υπογραφής και σφραγίδας (η-υπογραφή και η-σφραγίδα).
Όσον αφορά το Τμήμα Αφερεγγυότητας, με συνολικό προϋπολογισμό €2,25 εκατ. στοχεύει μεταξύ άλλων στην απλοποίηση των αιτήσεων που αφορούν Διατάγματα Απαλλαγής Οφειλών και Προσωπικά Σχέδια Αποπληρωμής, τη δημιουργία υποδομών για να καταστεί δυνατή η υποβολή online αιτήσεων και τη δημιουργία εργαλείων «Έγκαιρης Προειδοποίησης» για να αποφεύγεται η πτώχευση και η εκκαθάριση για βιώσιμες επιχειρήσεις.
Σε δηλώσεις του μετά το πέρας της Επιτροπής ο Πρόεδρος της Επιτροπής Εμπορίου, βουλευτής του ΔΗΣΥ Ανδρέας Κυπριανού εξέφρασε ικανοποίηση για τον «πολυεπίπεδο – πολυδιάστατο προϋπολογισμό του Υπουργείου. Ανέφερε ότι όλα τα σχέδια χορηγιών θα προέλθουν από τα Ταμεία Ανάπτυξης της ΕΕ και για να υλοποιηθούν θα πρέπει να ψηφιστεί ο προϋπολογισμός και ευχήθηκε να ψηφιστεί από όλες τις πολιτικές δυνάμεις. Σημείωσε παράλληλα την τεράστια καθυστέρηση από τη Νομική Υπηρεσία σε υποθέσεις που αφορούν στις καταχρηστικές ρήτρες σε τραπεζικές κυρίως συβάσεις αλλά και την καθυστέρηση στο άνοιγμα της ανταγωνιστικής αγοράς ηλεκτρικής ενέργειες εκ μέρους του ΔΣΜΚ. Εξέφρασε ικανοποίηση για τις εξελίξεις σε σχέση με την έλευση του Φυσικού Αερίου που θα μειώσει τις τιμές του ηλεκτρικού ρεύματος αλλά και την τήρηση των νέων χρονοδιαγραμμάτων από τις εταιρείες υδρογονανθράκων που δραστηριοποιούνται στην Κύπρο.
Ο βουλευτής του ΑΚΕΛ Κώστας Κώστα εξέφρασε ανησυχία για την περαιτέρω εξέλιξη του ερευνητικού προγράμματος υδρογονανθράκων λόγων των ενεργειών της Τουρκίας αλλά και της πανδημίας. Παράλληλα σημείωσε καθυστερήσεις που υπήρξαν όσον αφορά το τερματικό υγροποίησης και εξέφρασε ανησυχία για το τέλμα, όπως είπε, στις συζητήσεις Κύπρου-Ισραήλ αναφορικά με την συμφωνία συνεκμετάλλευσης. Είπε επίσης ότι ζήτησε περαιτέρω ενημέρωση για το έργο της Εταιρείας Υδρογονανθράκων Κύπρου που χρηματοδοτείται με €3,5 εκατ. το χρόνο. Σημείωσε επίσης τις καθυστερήσεις αναφορικά με το άνοιγμα της ανταγωνιστικής αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας, τις καταχρηστικές ρήτρες σε συμβάσεις και τους κανονισμούς για τα πνευματικά και συγγενικά δικαιώματα.
Ο βουλευτής της Συνεργασίας Δημοκρατικών Δυνάμεων Άγγελος Βότσης, ανέφερε ότι παρά τις προσπάθειες που γίνονται για αντιμετώπιση διαφόρων θεμάτων, προκαλούν μεγάλη ανησυχία κρίσιμα θέματα που παραμένουν στις ελληνικές καλένδες. Μεταξύ αυτών οι καταχρηστικές ρήτρες σε συμβάσεις λόγω καθυστέρησης στη Νομική Υπηρεσία, το θέμα των πνευματικών και συγγενικών δικαιωμάτων που όπως είπε εκκρεμεί από το 2017 στη Νομική Υπηρεσία και ταλαιπωρείται ολόκληρη η κοινωνία, ενώ όπως είπε, το θέμα του Τεχνολογικού Πάρκου στο Πεντάκωμο δεν είναι καν στον προϋπολογισμό.
Efimerida-Cy 